آثار و تفاوتهای مداخله مجالس در توافق هسته ای

مجلس سنای آمریکا پس از کش و قوس فراوان بالاخره طرح موسوم به نظارت بر توافق هسته ای با ایران را به تصویب رساند. پیش بینی می شود این طرح پس از تصویب در مجلس نمایندگان، بدون وتوی رئیس جمهور به قانون تبدیل شود و بدین ترتیب، عملاً اوباما به نقش سیاسی کنگره در توافق هسته ای تن می دهد. طرح مزبور، شامل یک جدول زمانی با جزئیات دقیق است که امکان اعمال اختیارات کنگره و رئیس جمهور را در چهارچوب مشخصی قرار می دهد. در مقابل، همانگونه که مقامات کاخ سفید هشدار داده بودند، ممکن است مجلس شورای اسلامی نیز در اقدامی متقابل، طرحی به منظور تأیید توافق هسته ای تصویب نماید که مشخص نیست آیا مانند مصوبه آمریکایی یک جدول زمانی دقیق خواهد داشت یا خیر؟ البته اخباری که از طرح برخی نمایندگان منتشر شده، فراتر از یک اقدام متقابل است.

لغو میزگرد هسته ای

خبر یک جمله بود که مدیر محترم گروه حقوق جناب دکتر شادمانفر، تلفنی به من اطلاع دادند: برنامه میزگرد بررسی ابعاد حقوقی بین المللی مذاکرات هسته ای، لغو شد. به عبارت بهتر، اجرای آن به تصویب مقامات ذیصلاح نرسیده است. فرصت برای بازخوانی حقوقی این مذاکرات ذاتاً سیاسی هنوز هست و حتی می توان سالها بعد نیز از ابعاد حقوقی آن سخن گفت.

بیتی را از زنده یاد قیصر امین پور در یکی از کلاسها به تناسب بحث از تحول حقوق بین الملل ارتباطات و قلمرو حاکمیت دولتها در هوا و فضا، خواندم و در بررسی بعدی دیدم که قیصر، درست از «موج» گفته بود و من اشتباهی به جای «موج»، «باد» خواندم:

 

دست عشق از دامن دل دور باد!

می‌توان آیا به دل دستور داد؟ 

 

می‌توان آیا به دریا حکم کرد

که دلت را یادی از ساحل مباد؟

 

موج را آیا توان فرمود: ایست!

باد را فرمود: باید ایستاد؟

 

آنکه دستور زبان عشق را

بی‌گزاره در نهاد ما نهاد 

 

خوب می‌دانست تیغ تیز را

در کف مستی نمی‌بایست داد

 

میزگرد ابعاد حقوقی مذاکرات هسته ای

+ دریافت برنامه

انتشار ترجمه کتاب «حقوق بین¬الملل کیفری: نظریه و رویه»

به گزارش پایگاه اینترنتی مؤسسه حقوق بین الملل پارس، کتاب «حقوق بین­الملل کیفری: نظریه و رویه» که شامل مجموعه ای از مقالات در بزرگداشت محمد شریف بسیونی است به همت جمعی از حقوقدانان کشور ترجمه و با ویراستاری دکتر عبداله عابدینی منتشر گردید. برای مطالعه مقدمه ویراستاران انگلیسی، دسترسی به فایلهای مقدمه ترجمه فارسی، فهرست و عناوین مقالات و مترجمان اینجا کلیک کنید.

لازم به ذکر است فصل دوازدهم این کتاب که مقاله ای است به قلم پروفسور ویلیام شبث، توسط بنده، ترجمه شده است

سناریوهای مکانیزم حل و فصل اختلافات «برجام»

یکی از دلواپسی­های مشروع عمومی در خصوص حاصل و نتایج مذاکرات هسته­ای ایران، به این موضوع برمی­گردد که در صورت حصول توافق نهایی (تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم بر «برجام») و تأیید آن از سوی شورای امنیت ملل متحد، چه مکانیزم معتبر و منصفانه­ای برای نظارت بر اجرای آن وجود خواهد داشت؟ به عبارت دیگر، چه تضمینی وجود دارد که در صورت رعایت تعهدات یکی از طرفین، طرف دیگر با قیدوبندهای حقوقی، مکلف به رعایت تعهّدات خود گردد؟

واقعیت آن است که ماهیت سیاسی مناقشه اتمی ایران، ممکن است بر هرگونه مباحثه حقوقی از جمله در خصوص نظارت بر «توافق»، سایه افکند؛

این چه متنی است؟!

 

 

یک . شامگاه سیزدهمین روز سال نود و چهار، وزیر خارجه ایران و نماینده عالی اتحادیه اروپا در دانشگاه پلی­تکنیک لوزان، بیانیه­ای را خواندند و از دست یابی به مؤلفه­های کلیدی «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) سخن گفتند. متن انگلیسی این بیانیه را موگرینی خواند و متن فارسی را ظریف. هر دو متن از طریق خبرگزاری­ها و پایگاه­های اینترنتی رسمی (اتحادیه اروپا) در دسترس عموم قرار دارند و محرمانه نیستند. علیرغم این متن مشترک، طرف­های ایرانی و آمریکایی نسبت به صدور اسنادی غیررسمی نیز اقدام کردند که متأسفانه طی ساعات گذشته بیش از متن اصلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به عنوان یک پژوهشگر حقوقی، تصوّر می­کنم تا پیش از دست­یابی طرفین مذاکره به «برجام»، هرگونه گفتگو درباره متن­های غیررسمی، جز انذار و ارشاد مذاکره­کنندگان اثر دیگری ندارد. به واقع، تنها متنی که اکنون می­تواند مورد استناد (سیاسی) همه طرفها قرار بگیرد، همان متن بیانیه موگرینی – ظریف است. اما این متن، چیست و چه می گوید؟ یادداشت حاضر، گذاری است به برخی از ابعاد حقوقی بین المللی نتایج مذاکرات هسته ای و ابعاد فنی و سیاسی (داخلی) آن را فرومیگذارد!

فایل صوتی سخنرانی در همایش ضرورت تحول حقوق بین الملل خصوصی

فایل صوتی سخنرانی با موضوع نقد زبانی مقررات حقوق بین الملل خصوصی ایران که چکیده آن قبلا منتشر گردید، به همراه برخی توضیحات و سخنان سرکار خانم دکتر ارفع نیا در ادامه سخنرانی، از طریق لینک زیر در دسترس است.

این همایش در پردیس فارابی دانشگاه تهران (قم) برگزار شد و به تجلیل از خدمات آقای دکتر نجادعلی الماسی استاد پیشکسوت علم حقوق بین الملل خصوصی پرداخت. (عکس) دکتر الماسی متولد 1320 در کرمانشاه است. وی به عنوان استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، از نخستین و مهمترین مؤلفان و صاحب نظران حقوق بین الملل خصوصی ایران محسوب می شود.

» نارسایی زبان مقنن – mp3

همایش ضرورت تحول در حقوق بین الملل خصوصی ایران

به مناسبت هشتادمین سالگرد تصویب مقررات حقوق بین الملل خصوصی در قانون مدنی، همایش ملی ضرورت تحول در حقوق بین الملل خصوصی ایران، روز چهارشنبه ششم اسفند در پردیس فارابی دانشگاه تهران، برگزار می گردد. در این همایش از خدمات دکتر نجادعلی الماسی، استاد برجسته علم و اخلاق دانشگاه تهران و نویسنده کتاب «تعارض قوانین» تقدیر خواهد شد. در اولین نشست این همایش نیز فرصت آن را خواهم داشت تا به نقد زبانی مقررات حقوق بین الملل خصوصی ایران بپردازم. برنامه همایش را از اینجا دریافت کنید. چکیده مقاله بنده نیز در ادامه مطلب در دسترس است:

 

جلال الدین: غم نامهء ایران

 

راوی

ما حمله کرده ایم با به ما حمله شده؟ تا چند بجوشم؛ خون از زانو برگذشته و آتش در سینه ی من است. هر کس دیگری را سبب می داند و به راستی که ما همه سبب ایم!

 

زن صحنه یار

ما همه؟ نه؛ من بر اجاق خویش کودکان را سیرآویج می پختم و بی خبرم! مرا جنگ عقاید چیست که سبزی خود پاک می کنم و کشک خود می سابم و هاون خود می کوبم؟

مرد صحنه یار

ما همه؟ نه؛ من کشتکارم! چه ام به چه و که، چون همواره تا زانو در گلم؟ حقّا که شمشیر ندیده بودم تا دمی که بر گردنم فرود آمد!

 

راوی

میان اینهمه که می میرند – کسی چه می داند – شاید چندین فردوسی و بوعلی است. میان اینهمه شاید چند حافظ است!

 

تاراج نامه – بهرام بیضایی

 

 

هر جمعه شب که پای سریال «جلال الدین» می نشینم از خودم می پرسم چه چیز مرا به ادامه دیدن سریال، مشتاق نگه می دارد؟! واقعیت آن است که ساخته اسدی و معیریان، کمتر جذابیت های مرسوم این زمانه را دارد و از نوع آثار عامه پسند نیست. علیرغم همه ظرافت های مربوط به اجزاء اثر که بیینده عادی مثل من را درگیر می کند مثل دکورها، نور و حتی دوبله، ترکیب اثر آنقدر دلنشین نیست که سخت گیری سخت گیران را فروبنشاند! پس چه چیز من را درگیر جلال الدین کرده است؟

فیلم، دو جلال الدین دارد که در یک عصر زیسته اند، یکی آن جلال الدین بلخی است که بعدها «مولانا»ی مشهور می شود و دیگری سلطان جلال الدین خوارزمشاه است، که در دوران اشتباهات فراوان سلطان محمّد، برای حفظ ایران می کوشد. شاید اگر از همین منظر به «جلال الدین» اسدی و معیریان نگاه کنیم، فیلمی دو پاره می بینیم: پاره ای زندگی و کودکی مولاناست و اثرپذیری باورهای او از زمانه ای که زیسته است و تجربیاتش، پاره دیگر درباره دربار خوارزمشاهی است که ایران را به جنگ مغولان می برد. گویی علیرغم همه جذابیت هایی که پاره نخست می توانست داشته باشد و گویی برای من ندارد (دست کم تا این چند قسمت که دیده ام)، من بیشتر درگیر پاره دوم داستانم.

من درگیر دربار خوارزمشاهیانم!

آزمون حقوق بین الملل عمومی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

کارشناسی ارشد فقه و حقوق - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

1. منابع حقوق بین­الملل را توصیف و بیان کنید که آیا میان آنها سلسله مراتبی وجود دارد؟
2. دولت آمریکا مدهی است کره شمالی، پایگاه داده­های شرکت Sony Pictures را هک کرده است اما کره شمالی این اتهام را رد می کند. به نظر شما آیا این یک اختلاف حقوقی بین­المللی است؟ حقوق بین­الملل چگونه به حل و فصل چنین اختلافاتی کمک می­کند؟

آزمون حقوق بین الملل عمومی 1

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به 3 مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

1. آیا حقوق بین­الملل کنونی، ضمانت اجرایی دارد؟ به نظر شما علّت چالش­ها، مشکلات و تردیدها در ضمانت اجرای حقوق بین­الملل چیست؟ چگونه می­توان از این چالش­ها کاست؟
2. منظور از اصول کلی حقوق چیست و این منبع چه جایگاهی در میان منابع حقوق بین­الملل دارد؟ رویه قضایی بین­المللی چه معیاری برای شناسایی این اصول به دست می­دهد؟ سه مورد از این اصول را که در رویه قضایی مورد شناسایی قرار گرفته است، معرفی کنید.
3. دولت عراق برای توجیه تهاجم خود به ایران، به بطلان معاهده 1975 میان دو کشور استناد می­کرد. ضمن برشمردن چهار مورد از علل بطلان معاهدات در حقوق بین­الملل بیان کنید کدام قاعده مورد استناد دولت عراق بود؟ آیا این استناد طبق کنوانسیون 1969 حقوق معاهدات و حقوق عرفی، قابل قبول است؟ در صورت پذیرش این استدلال و استناد، آیا بطلان معاهده 1975 ممکن است به عراق اجازه دهد حمله­ای نظامی علیه ایران ترتیب دهد؟
4. مردم منطقه کاتالونیا در اسپانیا سالهاست برای استقلال از این کشور و تأسیس یک کشور جدید تلاش می­کنند؛ در حالی که دولت اسپانیا با این خواسته مخالفت می­کند و به استناد قانون اساسی، مانع برگزاری رفراندوم قانونی در این منطقه شده است. به نظر شما کدام یک از اصول یا قواعد حقوق بین­الملل در تأیید مواضع هر یک از طرفین است؟ اگر حقوق بین­الملل، مبانی اصولی خاصی در تأیید هر دو طرف دارد، با توجه به رویه قضایی و دکترین چگونه ممکن است این تعارض رفع گردد؟

آزمون درس حقوق بشر

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به 2 مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

 1. به نظر شما آیا با توجه به رضایی بودن تعهدات قراردادی بین­المللی و وجود اسناد مختلف منطقه­ای و بین­المللی، آیا ممکن است نظام بین­المللی حقوق بشر دچار از هم گسستگی قواعد شود؟

 

2. به نظر شما از چه زمانی و به چه عللی قواعد حقوق بین­الملل به روابط میان دولتها و افراد تسرّی یافت؟

 

3. فرض کنید شما نماینده دولت ایران در جلسه رسیدگی UPR شورای حقوق بشر هستید. با توجه به ماهیت تعهدات دولتها در زمینه حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و با این فرض که شما تنها اجازه طرح دو سؤال را دارید، چه سؤالاتی از نماینده دولت مورد بررسی می­پرسید که از جامعیت کافی برخوردار باشد؟ مبانی قانونی، دلیل اهمیت حقوقی و توجه شما به این موضوع را بنویسید.

آزمون درس روشهای حل و فصل اختلافات بین المللی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

1.صلاحدیدی بودن صلاحیت مشورتی دیوان بین­المللی دادگستری را در پرتو رویه قضایی آن توضیح دهید.

 

2. شورای امنیت، وضعیت لیبی را در جریان مخاصمات ناشی از انقلاب مردم این کشور به دیوان کیفری بین­المللی ارجاع داد. در حالی که دیوان خواستار محاکمه برخی سران رژیم سابق لیبی از جمله سیف­الاسلام قذافی است، دولت لیبی می­خواهد خود نسبت به این محاکمه اقدام نماید. طبق اساسنامه و حقوق بین­الملل عرفی تبیین نمایید که اولاً مبنای صلاحیت دیوان در این قضیه چیست؟ ثانیاً در تقابل صلاحیت­های دیوان و دولتی لیبی به چه ترتیبی باید عمل شود؟

آزمون درس روشهای حل و فصل اختلافات بین المللی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

 

1. دیوان بین­المللی دادگستری برای حمایت از حقوق بشر با چه موانع صلاحیتی و فرصت­هایی روبروست و عملاً در این زمینه چه عملکردی بر جای گذاشته است؟

 

2. دولت آمریکا مدعی است کره شمالی، پایگاه داده­های شرکت Sony Pictures را هک کرده است. به اعتقاد این دولت، انگیزه کره شمالی، واکنش نشان دادن به تولید و نمایش احتمالی فیلمی درباره رئیس دولت کره شمالی است اما کره شمالی این اتهام را مردود می­شمارد و برای تحقیق مشترک در این موضوع اعلام آمادگی کرده است. به نظر شما آیا این یک اختلاف حقوقی بین­المللی است؟ در صورت انجام تحقیق مشترک، نتایج آن برای طرفین الزام حقوقی پدید خواهد آورد؟ با توجه به عدم پذیرش صلاحیت اجباری ICJ توسط کره شمالی، مبنای احتمالی صلاحیت دیوان برای حل اختلاف را بیان کنید و توضیح دهید که آیا طبق منشور و اساسنامه، شورای امنیت می­تواند چنین صلاحیتی را به دیوان اعطا کند؟

موضوعات پیشنهادی برای مطالعه آزمونها

به رسم جدید، آن دسته از موضوعاتی که توصیه می شود دانشجویان محترم برای آمادگی آزمون های این نیمسال مورد مطالعه قرار دهند اعلام می گردد. توصیه می شود دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد، اطلاعاتی کلی نسبت به جنبه های حقوقی مرتبط با کلیدواژه های زیر به دست آورند:

 

عراق

اسپانیا

لیبی

UPR

Sony Pictures

رویه ICJ

سخنرانی: ابزارهای حقوق بین الملل در مقابله با خشونت و افراطی گری

در نشست هفته پژوهش دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی به برخی ابزارهای حقوق بین الملل در مقابله با خشونت و افراطی گری پرداختم و قطعنامه های شورای امنیت، مسئولیت دولتهای حامی و محاکمه جنایتکاران را مورد بررسی قرار دادم. فایل صوتی این سخنرانی را از اینجا دریافت کنید.

نقد و تحلیل فیلم «هیس!....»

وقتی برای اولین بار فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی زنند» را در جشنواره فیلم فجر دیدم، یادداشتی روی وبلاگ منتشر کردم که متأسفانه به دلیل حذف مطالب وبلاگ سابق دیگر در دسترس نیست. امروز فرصتی شد تا در کنار استاد سابقم در دانشگاه اصفهان جناب حجت الاسلام دکتر خسروشاهی و همکار گرامی آقای شمعی، به بهانه این فیلم برخی آموزه های حقوقی و جرمشناختی را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. بحث من بیشتر بر استانداردهای بین المللی حمایت از بزهدیدگان استوار بود که به ویژه در اعلامیه سال 1985 مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص اصول اساسی دادگستری برای قربانیان جرم و سوءاستفاده از قدرت مطرح شده است، تمرکز داشت.

+ دسترسی به فایل های صوتی

» دکتر خسروشاهی (بخش اول) (بخش دوم)

» دکتر شمعی (دریافت فایل)

» آقای مقامی (دریافت فایل)

+ دسترسی به متن اعلامیه اصول اساسی دادگستری برای قربانیان جرم و سوءاستفاده از قدرت (اینجا)

دستورگرایی بین المللی و تحدید صلاحیت نهادها

دستورگرایی نه فقط در چهارچوب خوانش تأسیسی معاهدات مؤسس سازمان­های بین­المللی بلکه به عنوان یک چهارچوب و روش حقوقی از زوایایی نظیر حکومت قانون، حقوق بشر و پیشگیری از سوءاستفاده از قدرت نهادهای بین­ المللی مبتنی بر صلاحیت­های صلاحدیدی، این نهادها را تحت کنترل قرار می­دهد.

صلاحیت بر صلاحدید، تعبیری است که می­توان برای قلمرو وسیع دامنه اختیارات برخی نهادهای بین­المللی  به کار برد. برای مثال، دیوان بین­المللی دادگستری در مواجهه با تقاضای یک نظر مشورتی، در صورت اثبات صلاحیت خود، «می­تواند» این صلاحیت را اعمال کند و تکلیفی نسبت به برآوردن درخواست مزبور ندارد؛ گرچه آن درخواست با رعایت تمامی جوانب صلاحیتی دیوان در خصوص نظرات مشورتی، ارائه شده باشد.

نمایش و نقد فیلم "هیس! دخترها فریاد نمی زنند"

+ دریافت برنامه / پوستر

هفته پژوهش دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهید اشرفی

+دریافت  برنامه / پوستر

برنامه کارگاه آموزشی اسناد بین المللی

 

گروه حقوق با همکاری دفتر پژوهش دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی به مناسبت هفته پژوهش برگزار می کند

 

کارگاه آموزشی

بازیابی و ارجاع به اسناد حقوقی بین المللی در مقالات و پایان نامه ها

 

- قابل استفاده برای دانشجویان و محققان حقوق، علوم سیاسی، روابط بین الملل

- زمان برگزاری: چهارشنبه 3 دی ماه، ساعت 17-13

- موضوعات: معاهدات ملل متحد، اسناد مجمع عمومی و شورای امنیت، رویه قضایی دیوان بین المللی دادگستری و دیوان اروپایی حقوق بشر، کمیته حقوق بشر، شورای حقوق بشر، گزارشهای شورای امنیت و...

- با توجه به محدودیت ظرفیت (20 نفر)، متقاضیان ابتدا باید با ارسال ایمیل شامل نام، شماره تلفن، رشته و مقطع تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل ثبت نام و پس از دریافت تأیید، ظرف دو روز نسبت به واریز مبلغ 100 هزار تومان به حساب شماره 010405506003 بانک ملی به نام دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی اقدام نمایند.

- به شرکت کنندگان در این کارگاه، گواهینامه معتبر از سوی دانشگاه شهید اشرفی ارائه خواهد شد.

 

ایمیل ثبت نام و اطلاعات: [e-mail]

 

 

* مراحل ثبت نام

یک. ارسال ایمیل شامل  نام، شماره تلفن، مقطع تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل به [e-mail]

دو. دریافت تأیید ثبت نام

سه. واریز وجه ثبت نام (فرصت پرداخت: دو روز پس از دریافت تأیید)

چهار. ارسال فیش اسکن شده از طریق ایمیل

پنج. دریافت تأیید قطعی نهایی ثبت نام

 

فایل صوتی سخنرانی: بایسته های فیلترینگ اینترنت

 

موضوع سخنرانی امروز، به معرفی بایسته های فیلترینگ اینترنت از منظر نظام بین المللی حقوق بشر اختصاص یافته بود. در ابتدای صحبت، با تأکید بر اصول آزادی، قانونی بودن، ضروری بودن و تفسیر مضیق محدودیت های آزادی بیان و اطلاعات، مسائلی همچون هتک حرمت و حیثیت اشخاص، جرایم علیه مالکیت، محتوای مخرب شخصیت اخلاقی کودکان، ترغیب به جرایم بین المللی از جمله نفرت پراکنی به منظور نسل کشی و محتوای علیه امنیت ملّی و اخلاق عمومی را به عنوان محدودیت های مشروع آزادی بیان و اطلاعات در حقوق بین الملل ذکر کردم. سپس به بیان اصول شکلی حاکم بر فیلترینگ پرداختم و به این نکته اشاره کردم که اصول تفکیک پذیری و تناسب از اصول حقوقی قابل اعمال در این زمینه هستند. فیلترینگ باید آخرین اقدام و متناسب با محتوای مجرمانه باشد و اقدامات قبلی مثل تذکر و اخطار برای حذف مطالب، انجام شود. همچنین فیلترینگ نباید محتوای مجاور محتوای مجرمانه را در برگیرد. در پایان هم نقدی بر رویه کنونی فیلترینگ در کشور داشتم.

فایل صوتی این سخنرانی را از اینجا دریافت کنید.

آمره گرایی در حقوق بین الملل

دکتر ممتاز، استاد درس عمومی آکادمی لاهه در سخنرانی خود با عنوان سلسله مراتب نظم حقوقی بین المللی، احتمال تسرّی قواعد آمره به دیگر بخش های حقوق بین الملل را مطرح ساخت، اما در نفی امکان این سرایت نیز سخن گفت. یادداشت حاضر، بخشی از رساله دکتری است با احترام به این استاد بزرگوار تقدیم می­شود.

 

 

پس از آن که کنوانسیون حقوق معاهدات در 1969 برای نخستین بار در سندی الزام­آور به قواعد آمره اعتبار حقوقی بخشید، مبنای الزام این قواعد و آثار ناشی از آن محل بحث قرار گرفت. گرچه اتفاق نظری نسبی در اعتبار ناشی از حقوق طبیعی وجود دارد و در برخی مصادیق همچون اصل وفای به عهد نیز تردید معناداری روا نیست؛ اما این که اثر چنین قواعدی به حوزه حقوق معاهدات محدود می­شود یا به دیگر حوزه­های حقوق بین­الملل نیز تسرّی می­یابد، موضوعی نیست که به سادگی قابل حل باشد. طبیعی است که دولت­ها، محدودیت بیشتر برای خود را نمی­پسندند و در نتیجه برای مثال در قواعد مربوط به مصونیت دولت یا صلاحیت مراجع قضایی بین­المللی، دیوان در هر دو قضیه مصونیت صلاحیتی و یرودیا و نیز در دو قضیه تیمور شرقی و کنگو، آثار قواعد آمره را توسعه نبخشید. در قضیه تیمور شرقی، دیوان تأکید کرد که مبنای صلاحیت مراجع قضایی بین­المللی از جمله در چهارچوب ماده 36 اساسنامه، صرفاً رضایت دولت­های طرف اختلاف است و اهمیت یک قاعده حقوقی بین­المللی، فی­نفسه به دیوان صلاحیت اجباری اعطا نمی­کند؛ بنابراین دیوان نمی­تواند بدون رضایت دولت ثالثی همچون اندونزی، رأیی صادر کند که در وضع حقوقی او تأثیر بگذارد. این روند در قضیه کنگو علیه روآندا نیز تکرار شد و دیوان علیرغم اصرار کنگو تصریح نمود که ادعای نقض یک قاعده آمره علیه دولت خوانده، بدون رضایت او صلاحیتی برای دیوان ایجاد نخواهد کرد.

در قضایای مصونیت صلاحیتی و قرار بازداشت (یرودیا) نیز دیوان بیان داشت که قاعده­ای در حقوق بین­الملل قراردادی یا عرفی وجود ندارد که به موجب آن مقامات عالیرتبه دولتی یا شخصیت حقوقی دولت در قبال اتهام نقض قواعد آمره حقوق بین­الملل، در دادگاه­های داخلی کشورهای دیگر قابل تعقیب باشند. بنابراین دیوان در همه این قضایا، تسرّی آثار قواعد آمره را به دیگر بخش­های حقوق بین­الملل، رسمیت نبخشید و چنین چیزی را درنیافت.

سخنرانی: بایسته های حقوق بشری فیلترینگ

اسطوره آزادی

قال الحسین (ع): إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دِینٌ وَ کُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیَاکُم.

حسین (ع) رو به لشگر دشمن گفت: اگر به دینی ایمان ندارید و (به این سبب) از روز بازگشت (معاد) نمی هراسید، پس در زیست (مادی) خود آزاد باشید.

عاشورا فقط تاریخ نیست، نماد و اسطوره هم هست. دلیلی واضح تر برای این ادعا نیست جز این که بیش از هر چه زبان «قال»، زبان «حال» مردان و زنان و همه موجودات آن روز به شروح و روضه های ما راه یافته است. عاشورا نه فقط به عنوان تاریخ بلکه به عنوان نماد، نماد تقابل نیروی پاکی و انسانیت در برابر ناپاکی و شرارت است. نمونه اعلیش هم حر به سوی آن آزادی حرکت کرد که با هیچ آزادی برابر نبود همانجا که از خود آزاد شد.  عاشورا، برای یک شیفته «حقوق»، بیش از هر چیز نماد تقابل آزادی و اسارت است و من نیز همچون امام خمینی (ره) معتقدم: بالاترین آزادی، آزادی از خود است.

نقد یک رای در زمینه ابطال شناسنامه

دکتر عباس میرشکاری

استادیار گروه حقوق دانشگاه علم و فرهنگ

 

چکیده:

ولادت، ازدواج، طلاق و فوت، وقایع چهارگانه‌ای هستند که بر اساس ‌ماده 993 ق.م. اطلاع آنها به دایره سجل احوال و در نتیجه ثبت آنها الزامی است. مفاد وقایع مذکور در اسناد مختلفی به ثبت می‌رسد که باید آنها را سند رسمی دانست؛ چه این اسناد در نزد مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات ‌قانونی تنظیم می‌شود. (ماده 1287 ق.م.) ماده 999 ق.م. و ماده 8 ق.ث.ا.، نیز در همین راستا، سند ولادت اشخاصی که ولادت آنها در مدت قانونی به دایره سجل احوال اظهار شده است را سند رسمی محسوب می‌کنند. اگرچه این ویژگی سند سجلی، مانع از تغییر یا ابطال این سند نیست؛ با این حال، لزوم حفظ صحت و اعتبار سند و مصونیت بخشیدن به آن از تعرض‌های گاه و بی‌گاه، امری پذیرفته شده است. در مقاله پیش‌رو، به نقل و نقد رایی در همین رابطه می‌نشینیم.

کلیدواژه:

سند سجلی، سازمان ثبت احوال، سند رسمی، تاریخ تولد

 

متن کامل این مقاله را از اینجا دریافت کنید.

لا جدید...

لایه جدید...

فایل صوتی سخنرانی «سنجش آموزه های حقوق بین الملل در قضیه استقلال کاتالونیا»

استقلال یکجانبه کاتالونیا موضوع یکی از سخنرانی های روز پنج شنبه گروه حقوق بود که در آن، پس از بیان مقدمات و معرفی بحث از سوی من، آقای زراعت پیما دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، به  بیان رهیافت های مختلف در خصوص استقلال پرداخت. وی گفت حقوق بین الملل تنها در صورت رهایی از استعمار یا اشغال، استقلال یکجانبه را مشروع می داند و در سایر موارد سه رهیافت وجود دارد که اولی، جدایی را غیرقانونی می داند، دومی آن را مجاز یا دست کم غیرممنوع می داند و سوم استقلال یا جدایی چاره ساز (جبرانی) است که از سوی حقوقدانان حمایت می شود. من هم جدایی چاره ساز را رهیافت میانه الگوهای دولت محور و بشرمحور حقوق بین الملل توصیف کرد که با توجه به وضعیت اسپانیا، توسل به آن ممکن نیست. با توجه به حقوق اساسی اسپانیا که معاهدات بین المللی را بخشی از حقوق داخلی میداند، توسّل کاتالونیا به مفاهیم حقوق بین الملل، همچون حق تعیین سرنوشت را نیز برای تحقق استقلال در چهارچوب نظام حقوقی اسپانیا ناکافی است.

 

 

فایل های صوتی:

» بخش اول – آقای صیاد زراعت پیما

» بخش دوم – آقای دکتر مقامی و پرسش و پاسخ

 

باغ رنگ

 

امسال پاییز، یکسره سهم شما بهار

ما را در این زمانه چه کاریست با بهار

از پشت شیشه های کدر، مات مانده ام

کاین باغ رنگ، کار خزان است یا بهار؟!...

(محمدعلی بهمنی)

 

سنجش آموزه های حقوق بین الملل در قضیه استقلال کاتالونیا

تحوّلات اخیر حقوق بین الملل ارتباطات در راستای مبارزه با افراطی گری

پس از آن که رئیس جمهوری اسلامی ایران در شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد، توجهات جهانی را به موضوع خشونت و افراطی­گری جلب نمود و پیشنهاد کرد تا تمهیداتی برای اقدام جهانی علیه خشونت و افراط، پیش­بینی شود؛ مجمع عمومی نیز طی قطعنامه­ای به مهمترین لوازم و ضرورتهای «جهان علیه خشونت و افراط» پرداخت. گرچه طی یک دوره یکساله، اقدام مؤثر بین­المللی در این زمینه مشاهده نشد و همزمان، گروه­های افراط­گرای مذهبی چون داعش و جبهه النصره به اقدامات تروریستی و مجرمانه خود در عراق و سوریه ادامه دادند و در نتیجه شورای امنیت طی دو قطعنامه 2170 و 2178 به این موضوع واکنش نشان داد و نگرانی خود را نسبت به افراطی­گری ابراز کرد. هر دو رکن اصلی ملل متحد در مصوبّات خود، جنبه­های حقوقی مربوط به ارتباطات این گروه­های افراطی را نیز مدنظر قرار دادند و در چهارچوب اصول و قواعدی که پیشتر به آنها اشاره شد، استانداردهایی را مطرح کردند.