در رگ تاک

یادداشت ها و آثار امیر مقامی

در رگ تاک

یادداشت ها و آثار امیر مقامی

در رگ تاک

با قرآن

* یا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناکَ خَلیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوی‏ فَیُضِلَّکَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذینَ یَضِلُّونَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ شَدیدٌ بِما نَسُوا یَوْمَ الْحِسابِ
اى داوود ما تو را در زمین خلیفه [و جانشین] گردانیدیم پس میان مردم به حق داورى کن و زنهار از هوس پیروى مکن که تو را از راه خدا به در کند در حقیقت کسانى که از راه خدا به در مى‏روند به [سزاى] آنکه روز حساب را فراموش کرده‏اند عذابى سخت‏خواهند داشت

ص / 26

بایگانی
آخرین نظرات
پیوندهای روزانه

۲۷۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «حقوق بین الملل عمومی» ثبت شده است

قصد داشتم به مناسبت هشتم مهر ماه، روز بزرگداشت مولانا چیزی بنویسم اما نگارش این مختصر مدام به تعویق افتاد. وقتی رساله دکتری را که هنوز در ذهنم مشغول سرسره بازی است، مرور میکنم نامهای حقوقدانان و فیلسوفان بزرگی به خاطرم می آیند که هر یک به زعم خود تلاش داشته اند قدری از دردها و رنجهای بشری بکاهند، شخصیت هایی چون کانت، کلسن، لاترپاخت، فردروس، رالز و در میانشان هدایت اله فلسفی؛ همینطور توکویل، میل، کاسکنمی، کسسه، هابرماس و چه می دانم شاید حتی هابز، هگل و ماکیاولی! سعدی را نمیدانم جزء این دسته ها می توان آورد یا نه!

در میان این همه نام، یکی نیز فقط یکجا به نام مورد اشاره قرار گرفت و آن هم در افتتاحیه، و در سراسر اثر، رویکرد و نگرش انسانی و عارفانه اش بر ورود به بحثها و نتایج بی تأثیر نبود و آن کسی نبود جز مولانا!

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۳ مهر ۹۴ ، ۱۷:۴۴
امیر مقامی

کتاب تلاقی حقوق بین الملل عمومی و خصوصی نوشته الکس میلز، از این لینک در دسترس است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ مهر ۹۴ ، ۱۳:۳۲
امیر مقامی

 امروز در کلاس بحثی بود راجع به معاهدات ایران و عربستان. حداقل هفت معاهده دوجانبه میان ایران و عربستان وجود دارد. یکی از آنها معاهده مودت بین دولتین ایران و حجاز و نجد و ملحقات است که در شهریور 1308 به امضا رسیده است. مطابق ماده 3 این معاهده مختصر... 

«... حکومت اعلیحضرت پادشاه حجاز و نجد و ملحقات آن متعهد می‌گردد که نسبت به حجاج‌ایرانی از هر حیث مثل سایر حاجی که به بیت‌الله‌الحرام می‌روند معامله و رفتار نموده و اجازه ندهند که نسبت به حجاج ایرانی در ادای مناسک حج و‌فرائض دینی آنها هیچگونه مشکلاتی ایجاد شود و نیز تعهد می‌نمایند که وسائل امنیت و آسایش و اطمینان آنها را فراهم نمایند.»

این ماده به طور بسیار واضح و مشخصی تعهدات مثبت دولت عربستان در قبال حق حیات بیگانگان را درباره «حجاج ایرانی» مطرح ساخته است. باوجود این، معاهده مزبور فاقد سازوکار حل اختلاف در خصوص موارد نقض و اجرای معاهده است. لذا آنچه در یادداشت قبلی درباره صعوبت استفاده از مکانیزمهای حقوقی بین المللی موجود برای اقدام علیه دولت عربستان نوشتم، همچنان پابرجاست.

 

» استبداد و فاجعه

» معاهدات ایران و عربستان

» معاهده مودت

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۵ مهر ۹۴ ، ۱۲:۱۸
امیر مقامی

آمارتیا سن، نوبلیست اقتصاددان هندی در اثر مشهور خود به نام «توسعه به مثابه آزادی» در صدد است نمای تازه ای از رابطه آزادیهای سیاسی و توسعه و رشد اقتصادی را نشان دهد و خط بطلانی بر گفتمان تقدم یکی بر دیگری بکشد. از این رو، او گسترش آزادی را خود توسعه می داند! او در کتابش شرح می دهد که چگونه آزادی های سیاسی، بهینگی اقتصادی را تا حدود زیادی تأمین میکند و مانع قحطی و فساد می شود. وی می گوید در هند پس از استقرار دموکراسی، علیرغم محدودیت اقتصادی و جمعیت فراوان، هرگز قحطی روی نداده است. بنابراین دموکراسی، پیشگیری از قحطی است. این نظریه را می توان چنین بسط داد که دموکراسی، سدیدترین مانع در برابر فاجعه است، زیرا پیش از آن، تا حدود زیادی از طریق پاسخگو ساختن مقامات رسمی، مانع ناکارآمدی می شود.

هنوز ابعاد دقیق حادثه عید قربان در منا، روشن نشده است اما از میان خبرها و تحلیل ها چند نکته به دست می آید؛ یکی آن که دولت عربستان از حیث حقوقی، مسئولیت حفظ امنیت و بهداشت زائران را برعهده داشته است؛ چه قصور و چه تقصیر این دولت، هر دو به یک میزان موجب مسئولیت بین المللی است. دیگر آن که ساختار استبدادی و پلیسی این حکومت، مانع از استفاده بهینه از امکانات و خدمات پزشکی دولتهای دیگر شده و بر حجم فاجعه افزوده است. سوم آن که حکومت عربستان که اینک حیثیت و منزلت خود را از دست داده است، به هیچ نیروی رقیب یا مراقب داخلی پاسخگو نیست و اساساً در فقدان مکانیزمهای پاسخگویی – آنچنان که در نظامهای مردمسالار رایج است –ناکارآمدی نظام مورد سؤال قرار نمی گیرد و طبیعی است که هر چه حجم مأموریت و ناکارآمدی گسترش یابد، امکان وقوع فاجعه – و حتی جنایت – در ابعاد وسیع تری محتمل خواهد بود و چه بسا با قضا و قدر توجیه شود یا حتی خود را به نادیدن بزند و پیام تبریک برگزاری مناسب حج نیز صادر کند.

این بعد داخلی ماجراست که اصولا به مردم این سرزمین مرتبط است اما وقتی با حقوق ذینفعان بین المللی گره می خورد، جنبه ای بین المللی می یابد. از این روست که پیشنهاد مدیریت بین المللی حج، مطرح میشود. باوجود این، ساختار حقوقی و سیاسی روابط بین المللی اجازه نمی دهد بدون رضایت دولت عربستان (به عنوان یک دولت موضوع حقوق بین الملل و نه به عنوان یک حکومت سرزمینی مجری حج)، تغییری در این روند حاصل شود. اگرچه طرح این پیشنهاد به خوبی نمایاننده فقدان تمرکز و چیرگی در میان دولتهای اسلامی است، اما پذیرش آن از سوی عربستان، وضعیت خاص و نادر این کشور را بیش از این تنزل می دهد. عربستان بدون فشار بین المللی از طریق ائتلاف سایر دولتهای اسلامی، لابی و مذاکره به ویژه در قالب سازمان همکاری اسلامی، تن به چنین پیشنهادی نخواهد داد.

  نکته حقوقی بین المللی دیگر، توجه بعضی سیاسیون به مراجع قضایی بین المللی است. متأسفانه بسیاری از کشورهای اسلامی (ازجمله عربستان و ایران) اعلامیه صلاحیت اجباری دیوان بین المللی دادگستری را نپذیرفته اند و هنوز موفق به تأسیس دیوان داوری اسلامی هم نشده اند؛ لذا امکان تعقیب حقوقی بین المللی ماجرا در چهارچوبهای موجود بسیار ضعیف است. پیشنهاد جدی که می تواند مورد توجه کارگزاران دیپلماسی ایران باشد، ایجاد یک کمیسیون تحقیق بین المللی زیر نظر سازمان ملل و یا سازمان همکاری اسلامی است. نتایج این تحقیق می تواند، فرصت تازه ای برای بهبود حکمرانی – دست کم در جریان مراسم حج – فراهم کند. اساساً ساختار مطلقا استبدادی هیئت حاکمه عربستان، امید به انجام تحقیق منصفانه داخلی را از بین می برد. اینجاست که استبداد به ناکارآمدی، ناکارآمدی به فاجعه و فاجعه به مداخله بین المللی می انجامد. شاید یکی از نتایج چنین کمیسیون تحقیقی، ایجاد یک دادگاه ویژه به منظور محاکمه منصفانه مسببان و مقصران این فاجعه باشد، انچنان که در مورد پرونده ترور رفیق حریری روی داد. در روزهایی که مقامات عالیرتبه کشورهای اسلامی در نیویورک حضور دارند و با همراهی مالزی و نیجریه – و حتی شاید اردن - (سه کشور اسلامی عضو شورای امنیت)، می توان چنین مطالبه ای را در سطح شورای امنیت پیگیری کرد.

 

+ این مقاله در دیپلماسی ایرانی منتشر شده است: اینجا

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۵ مهر ۹۴ ، ۱۲:۱۶
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

دانشکده حقوق و الهیات

 

گروه حقوق

 

اطلاعیه برگزاری جلسه دفاع پایان­نامه

 

جلسه دفاع رساله کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

 

با عنوان

آزادی مذهب در نظام اروپایی حقوق بشر با تأکید بر رویه دیوان اروپایی حقوق بشر

 

نگارنده

شادی سادات مکی

 

استاد راهنما

دکتر امیر مقامی

 

استاد مشاور

دکتر محمدجواد جاوید

 

پنج شنبه 9 مهر 1394 - ساعت 11:45

سپاهانشهر، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

کلاس شهید فدایی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مهر ۹۴ ، ۱۱:۱۹
امیر مقامی

همزمان با اول مهرماه و شروع سال تحصیلی جدید، کانال آپارات به عنوان یک تلویزیون اینترنتی شخصی، افتتاح شد. قرار است این شبکه، ویدیوهای مرتبط با فعالیت های شخصی و مسائل حقوق بین الملل را منتشر کند و طبیعی است که ویدیوهای معدودی از این طریق منتشر خواهند شد. نخستین ویدیو تصاویری است از قسمت پایانی جلسه دفاع رساله و اعلام نمره با حضور استادان محترم. برای مشاهده ویدیوهای شبکه آپارات من، اینجا کلیک کنید.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ مهر ۹۴ ، ۱۲:۲۸
امیر مقامی

آنگونه که منابع خبری گزارش داده اند، اخیرا رئیس جمهوربرزیل خانم روسف از پذیرش سفیر جدید فرستاده تل آویو در این کشور، خودداری کرده است. )اینجا و اینجا) مقامات اسرائیل، دانی دیان را که قبلا رئیس شورای شهرک نشینان بوده است برای این سمت پیشنهاد کرده اند اما برزیل از پذیرش استوارنامه وی امتناع کرده است. ایلنا به نقل از یدیعوت آحارانوت، نوشته است که مقامات برزیلی این سفیررا به این علت رد کرده اند که گمان میکنند پذیرش فردی با این سوابق، به منزله حمایت از شهرک سازی اسرائیل در مناطق اشغالی است؛در حالی که خواست جامعه بین المللی و شورای امنیت همواره بر توقف شهرک سازی بوده است. اقدام برزیل پیش از آن که وصف سیاسی داشته باشد حاکی از تقویت یک قاعده مهم حقوق بین الملل است و آن عبارتست از عدم مشروعیت بخشی به اقدامات خلاف حقوق بین الملل. این قاعده در سیر تحول خود به سوی قاعده منع کمک به حفظ وضعیت نامشروع متمایل شده است، به ویژه اگر رفتار مورد نظر به نقض برخی قواعد آمره حقوق بین الملل منجر شود. قاعده مزبور در سال 2001 در پیش نویس مواد راجع به مسئولیت بین المللی دولت مورد توجه قرار گرفت. (ماده 41) البته ماده 41 این طرح، به عدم شناسایی و کمک به استمرار وضعیت نامشروع ناشی از نقض قواعد آمره حقوق بین الملل اشاره دارد.

دیوان بین المللی دادگستری در بخش نتیجه گیری نظر مشورتی خود در قضیه دیوار حائل در سال 2004 بدون اشاره به ماده 41 طرح 2001، تأکید نمود که همه دولتها موظفند از شناسایی وضعیت حاصل از دیوار حائل – که با شهرکسازی گره خورده است – خودداری کنند و از هرگونه کمک به بقای چنین وضعیتی امتناع ورزند. بدین ترتیب دیوان، توسعه قاعده عدم شناسایی به عدم کمک به استمرار وضع نامشروع را حتی بدون اشاره به آمره بودن قاعده نقض شده یا عادی بودن قاعده، مورد تأیید قرار داد.

اندکی بعد دیوان در رأی قضیه مصونیت صلاحیتی، صراحتاً ماده41 پیشنویس 2001 را مورد استناد قرار داد (بند 93 رأی) هرچند در قضیه مزبور، چنین تشخیص نداد که اقدامات ایتالیا در چهارچوب ماده 41 وقاعده منع کمک به وضعیت نامشروع، قابل قبول است. با این حال، تصریح دیوان به ماده 41 طرح مواد مسئولیت دولتها، از آن جهت که این ماده همواره با انتقاد و موضع منفی بسیاری از دولتهای بزرگ در قبال قواعد آمره حقوق بین الملل، مواجه بوده است، مهر تأییدی بر اعتبار مفاد این ماده محسوب می شود.

اینک اقدام برزیل و تفسیر موسع خانم روسف از ماده 41، موجد رویه ای است که اعتبار عرفی ماده 41 را در آینده، تقویت میکند. وانگهی دولت برزیل برای عدم پذیرش سفیر نیازی به ارائه دلیل نداشته، بلکه برای مشروعیت بخشی به اقدام خود، خواسته یا ناخواسته امری را – ولو به طور غیررسمی – بیان کرده است، که به تقویت پایه های حقوقی نظام بین المللی کمک میکند.

 

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ شهریور ۹۴ ، ۱۶:۵۸
امیر مقامی

متن مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) به مناسبت روز بین المللی صلح از طریق لینک زیر در دسترس است. در پایان مصاحبه، صلح را از تجلیات صفات الهی معرفی کرده ام، با اشاره به غزلی از مولانا که در متن منتشرشده ایلنا، جا افتاده است:

اشکستگان را جان ها بسته است بر امید تو / تا دانش بی حد تو پیدا کند فرهنگ ها

تا قهر را بر هم زند آن لطف اندر لطف تو / تا صلح گیرد هر طرف، تا محو گردد جنگها

همینطور در متنی که ابتدا منتشر شده و امید است اصلاح شود، بنده را استاد دانشگاه تهران معرفی کرده اند که (متأسفانه!) صحت ندارد و سوءتفاهم است.

 

» ضعف سازمان ملل در تحقق صلح به ماهیت غیرعمودی آن مربوط است – ایلنا 

+ در همین باره: صلح و حقوق بین الملل: صلح از طریق قانون (سخنرانی)

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ شهریور ۹۴ ، ۱۲:۵۶
امیر مقامی

 

ساعت 9 صبح روز یکشنبه 15 شهریور بود که پس از هماهنگی های مرسوم، روبروی هفت عضو هیئت ژوری قرار گرفتم تا از پایان نامه دکتری خود تحت عنوان دستورگرایی در حقوق بین الملل دفاع کنم. هیئت مزبور شامل آقایان دکتر کدخدایی (استاد راهنما)، دکتر میرعباسی و دکتر جاوید (مشاور)، دکتر رنجبریان و دکتر الهویی نظری (داوران داخلی) و دکتر زمانی و دکتر حبیب زاده (داوران خارجی) بود. بعد از گزارش ابتدایی بنده که فایل سخنرانی و پاورپوینت آن را در ادامه مطلب دریافت می کنید، اعضای هیئت داوران به نقد و بررسی محتوای رساله پرداختند. نقدها عالمانه و دلسوزانه بود و ذکر جزییات آن در این گزارش ضرورتی ندارد. در کنار نقدها، تمجیدهایی مطرح شد که بهتر از هر کس میدانم، آنچه ارائه کردم شایسته چنین ستایش هایی نبود؛ مثل این که یکی از داوران فرمودند که به جای نقد، بیشتر از محسنات می گویند، داور محترم دیگری به طرح چند پرسش برای تنویر افکار دانشجویان حاضر در جلسه اکتفا کردند و داور بزرگوار دیگری از هم پایگی این رساله ناچیز با آثار بزرگترین نویسندگان سخن گفتند. مشاوران نیز نظرات و دیدگاه های تکمیلی خود را بیان کردند و جلسه با توضیحات و دفاعیات پایانی من به پایان رسید. پس از مشورت هیئت داوران، درجه عالی با نمره 5/19 پیشنهاد شده و به تصویب رسید.

لازم است فارغ از تعارفات مرسوم از همه استادان بزرگوارم در تمام دوران تحصیل بخصوص استادان حقوق بین الملل تشکر کنم، به طور خاص از دکتر کدخدایی که به طور کامل بر آزادی روش و قلم دانشجوی خود صحه گذاشت و از هیچگونه کمک معنوی، اخلاقی و علمی فروگذار نکردند؛ دکتر جاوید که مشاورت ایشان بهره های فراوانی را نصیبم کرد، گرچه نتوانسته باشم خواسته های ایشان را پاسخ دهم و دکتر میرعباسی که اینک افتخار شاگردی ایشان را در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دارم و از ابتدای طرح پرپوزال، حامی تقویت ادبیات حقوقی کشور در موضوع تحقیق بودند و همگرایی نظری ویژه ای نشان دادند.

از میان استادان داور باید ابتدا از دکتر رنجبریان یاد کنم که افتخار شاگردی ایشان را در دوره دکتری داشتم و نیز دکتر الهویی نظری به عنوان داور داخلی؛ دکتر قاسم زمانی که تألیفاتشان به عنوان منابع درسی همطراز با آثار درجه یک بین المللی است و دکتر حبیب زاده که به بهانه این جلسه، افتخار آشنایی با ایشان نیز دست داد؛ همگی در نقد منصفانه و بهبود وضعیت اثر کوشیدند و مرا منت دار خویش کردند.

فایل گزارش ابتدایی جلسه و پاورپوینت آن جهت استفاده دوستان و دانشجویان محترم در لینک های زیر در دسترس است:

» گزارش رساله دستورگرایی در حقوق بین المللpdf

» پاورپوینت گزارشppsx

 

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ شهریور ۹۴ ، ۰۹:۵۴
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

دانشکده حقوق و الهیات

 

گروه حقوق

 

اطلاعیه برگزاری جلسه دفاع پایان­نامه

 

جلسه دفاع رساله کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

 

با عنوان

تأثیر تصمیمات دادگاه های داخلی در شکل گیری رویه و حقوق بین الملل عرفی

 

نگارنده

شادی زارع کاریزی

 

استاد راهنما

دکتر امیر مقامی

 

استاد مشاور

دکتر منوچهر توسلی

 

پنج شنبه 26 شهریور 94 - ساعت 16

سپاهانشهر، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، تالار مطهری

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ شهریور ۹۴ ، ۱۰:۳۷
امیر مقامی

یکی از مهمترین فصلهای زندگی پیامبر اسلام، پیش از بعثت، مشارکت ایشان در پیمانی به نام «حلف الفضول» است. تا جایی که به خاطر دارم، نظر به ماهیت این پیمان، اغلب نویسندگان تاریخ اسلام از ان به عنوان «پیمان جوانمردان» یاد کرده اند و بعد ماهوی آن را بر بعد شکلی اش برتری بخشیده اند. اینک در این یادداشت میخواهم ارزش و اهمیت شکلی این پیمان را که در نام اصلی آن «فضول» و نه نام ترجمه ای «جوانمردان» نهفته است بیان کنم؛ زیرا اغلب درباره ارزش ماهوی این پیمان سخن گفته شده است و آن عبارتست از حمایت تعدادی از جوانمردان مکه از ضعفا و تلاش برای احقاق حق آنها.

به اعتقاد من، ماجرای حلف الفضول را حتی می توان یکی از نقاط عطف تاریخ حقوق بشر و روابط بین الملل ماقبل مدرن تلقی کرد و در ادامه این اهمیت را شرح می دهم.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۲ شهریور ۹۴ ، ۱۳:۰۲
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

دانشکده حقوق و الهیات

 

گروه حقوق

 

اطلاعیه برگزاری جلسه دفاع پایان­نامه

 

جلسه دفاع رساله کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

 

با عنوان

ضرورت رعایت جنبه های بشردوستانه در تحریم های اقتصادی شورای امنیت

 

نگارنده

هانیه حسنی

 

استاد راهنما

دکتر امیر مقامی

 

استاد مشاور

دکتر منوچهر توسلی

 

چهارشنبه 18 شهریور 94 - ساعت 10

سپاهانشهر، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، تالار مطهری

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ شهریور ۹۴ ، ۱۶:۳۲
امیر مقامی

 

به موجب اصل 71 قانون اساسی، «مجلس شورای اسلامی در عموم مسایل در حدود مقرر در قانون اساسی می تواند قانون وضع کند.» این اصل در هر نظام دموکراتیک مبتنی بر این آموزه است که «مجلس، در رأس امور است.» با وجود این، رأسیت مجلس، منوط به حدود مقررات قانون اساسی و نظام حقوقی است. آموزه مزبور مبنای اصلی بحث حقوقی درباره این پرسش است که آیا تصویب «برجام» از سوی مجلس، ضروری است یا خیر؟

اگر این پرسش تا پیش از تصویب قانون الزام دولت به حفظ حقوق و دستاوردهای هسته­ای (مصوب 2/4/94) مطرح می­شد، چالش کمتری پیش روی حقوقدانان بود.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مرداد ۹۴ ، ۲۱:۰۷
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

دانشکده حقوق و الهیات

 

گروه حقوق

 

اطلاعیه برگزاری جلسه دفاع پایان­نامه

 

جلسه دفاع رساله کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

 

با عنوان

حل و فصل اختلافات سازمان های بین المللی و دولت ها از طریق دیوان بین المللی دادگستری

 

نگارنده

سارا انصاری چهارسوقی

 

استاد راهنما

امیر مقامی

 

استاد مشاور

دکتر محمود جلالی

 

پنج شنبه،25/4/94 – ساعت 8 صبح

سپاهانشهر، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، تالار مطهری

 

 

چکیده پایان نامه:

توسعه حضور فعال سازمان‌های بین‌المللی در عرصه‌های مختلف، موجب بروز اختلاف آن‌ها با دولت‌ها گردیده است. عدم مدیریت مؤثر، عدم حس نیت در عملکرد سازمانی، و همچنین سوءاستفاده از مزایا و مصونیت‌های اعطایی از ریشه‌های این اختلافات میان سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌ها است. در این میان، روش‌های محدودی نیز برای حل‌وفصل اختلافات الزام‌آور، میان دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در عرصه حقوق بین‌الملل وجود دارد. ناتوانی سازمان‌های بین‌المللی در اینکه بتوانند در دعاوی ترافعی مطروحه در نزد دیوان بین‌المللی به‌صورت طرف دعوا حضور یابند، بر اساس مفهوم بیان شده در بند 1 ماده 34 اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری، از چالش های اصلی در این زمینه است.  با این وجود سازمان‌های بین‌المللی در حل و فصل اختلافات خود به‌صورت مطلق از دیوان بین‌المللی دادگستری محروم نیستد و مکانیزم های دیگری در این زمینه قابلیت بهره برداری دارند که از مهم‌ترین آن‌ها امکان اخذ نظرات مشورتی از دیوان از سوی سازمان‌های بین‌المللی است. بر این اساس سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند در حل و فصل اختلافات خویش با دولت‌ها از دیوان درخواست نظر مشورتی بنمایند.  بر اساس اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری، نظرات مشورتی دیوان الزام‌آور نیستند، ولی پیامدهای حقوقی آن‌ها برای سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌ها، قدرت تأثیرگذاری بسیاری برای این نظرات به وجود آورده است. در حال حاضر سازمان‌های بین‌المللی در مواردی به‌صورت غیرمستقیم و در مواردی که فعل یا ترک فعل یک سازمان بین‌المللی تأثیر مهم و مرتبط با دعوای بین دولی مطرح‌شده در دیوان داشته باشد، اجازه حضور در رسیدگی‌های قضایی دیوان را می‌یابند. با این وجود حل و فصل اختلافات میان سازمان‌های بین‌المللی از طریق دیوان بین‌المللی دادگستری نیازمند رجوع مستقیم سازمان‌های بین‌المللی در دیوان و  اصلاح ماده 34 اساسنامه دیوان است. موضوعی که از دهه 50 میلادی مورد بحث قرار گرفته و به عناوین مختلف، ضرورت آن تأکید شده است و با توسعه نقش سازمان­های بین­المللی بیش از گذشته اهمیت یافته است.

واژگان کلیدی:: دیوان بین‌المللی دادگستری، حل و فصل اختلافات، سازمان‌های بین‌المللی، نظرات مشورتی و رسیدگی ترافعی

 

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ تیر ۹۴ ، ۱۷:۵۸
امیر مقامی

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به دو مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 1. چنانچه الزام­آوری توافق هسته­ای احتمالی آینده، ناشی از تنفیذ شورای امنیت طی یک قطعنامه فصل هفتمی منشور باشد؛ و طی سالهای آینده، اختلافی درباره قطعنامه پدید آید....

تحلیل کنید که چه نوع اختلافات حقوقی ممکن است وجود داشته باشد؟

طرفین چنین اختلافی چه اشخاصی خواهند بود؟

سازوکارهای حقوقی موجود برای حل اختلاف چه خواهد بود؟

برای التزام طرفین به یک روش حل اختلاف، چه پیشنهادی می توان از اکنون ارائه کرد؟

 

2. یکی از حقوق افراد به موجب میثاق بین­المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حق بر داشتن شغل است. در عین حال، طبق میثاق بین­المللی حقوق مدنی و سیاسی، همه اتباع یک کشور حق ورود به کشور خود دارند. تفاوتهای ماهوی میان این دو حق را از نظر ماهیت، تعهدات تقنینی دولتها و امکان مطالبه قضایی، تشریح کنید.

 

3. ضمن معرفی یکی  از حوزه­های خاص حقوق بین­الملل، برخی اصول و قواعد مهم آن را بیان کنید.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ تیر ۹۴ ، ۱۶:۲۳
امیر مقامی

دبیرخانه پویش برای صلح، به مناسبت ماه مبارک رمضان سلسله نشست هایی را به موضوع صلح اختصاص داده است. در یکی از این نشست ها، افتخار داشتم برای ترویج ادبیات حقوقی و ترسیم نقش حقوق بین الملل در دستیابی به صلح به موضوع صلح و حقوق بین الملل بپردازم. عنوان فرعی بحث من، صلح از طریق قانون بود و بعد از تبیین مختصری از تحول تاریخی حقوق بین الملل به عنوان حقوق صلح که در پی هنجارمند ساختن روابط بین المللی است، بعضی از موانع ساختاری درون این نظام حقوقی را که به نظرم مانع پیشبرد مفهوم صلح در معنای متأخر آن - صلح مثبت - هستند، با تمرکز بر نقش شورای امنیت تشریح کردم.

اگرچه سخنرانی نسبتاً کوتاه و با پرسش و پاسخ همراه بود، اما بعضی مباحث آن می تواند برای دانشجویان حقوق نیز مفید باشد. فایل صوتی سخنرانی را از اینجا دریافت کنید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ تیر ۹۴ ، ۱۵:۱۳
امیر مقامی

طبق روال گذشته، برخی واژگان راهنما که ممکن است در شناخت برخی مسائل و قضایای امتحانی ترم جاری، مفید باشند برای استفاده دانشجویان محترم اعلام می شود. طبیعی است که راهنمایی حاضر به معنای آن نیست که این قضایا در تمام امتحانات مطرح می شود و به معنای آن نیست که مطالب تحلیلی و نظری خارج از این راهنما، در سؤالات مطرح نخواهد شد. لذا شایسته است راهنمای حاضر به عنوان راهنمای بخشی از امتحانات مورد بررسی قرار گیرد. همچنین راهنمای حاضر تنها با درس حقوق بین الملل عمومی و حقوق سازمانها مربوط است.

 

+ مذاکرات هسته ای

+ وضعیت یمن

+ معاهدات مؤسس سازمان های بین المللی

+ اسناد حقوق بشر

+ شورای امنیت

 

پیشنهاد می شود، یادداشت های مرتبط با موضوعات فوق که قبلا در این وبلاگ و دیگر سایتهای حقوقی منتشر شده است، مطالعه شود.

۴ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ خرداد ۹۴ ، ۱۶:۰۹
امیر مقامی

با کلیک روی پیوند زیر، نمرات را مشاهده کنید:

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ ارديبهشت ۹۴ ، ۱۵:۲۶
امیر مقامی

مقامات ایرانی، بارها دولت عربستان را نه تنها به علت توسل به زور در یمن بلکه بابت عدم رعایت موازین حقوق بشردوستانه و اسلامی مورد شماتت لفظی قرار داده اند. در آخرین اظهارنظر، مقام رهبری در مناسبت اسلامی مهمی چون عید مبعث در دیدار با مقامات کشوری و لشگری ایرانی و نمایندگان و سفرای کشورهای اسلامی، ادامه حملات عربستان به یمن، به ویژه حمله به غیرنظامیان در «ماه های حرام» را محکوم کردند. بیانات ایشان چنین است: «در حالیکه در صدر اسلام، مشرکین مکه در ماه حرام، جنگ را متوقف می کردند، امروز در یمن، در ماه رجب که ماه حرام است، بر سر مردم بیگناه این کشور بمب و موشک ریخته می شود.»  گرچه از نظر سیاسی، چنین حملات لفظی تلنگری است به ادعاهای اسلامی/شریعتی رژیم سعودی و مدعیات تکفیری غیررسمی در اطراف هیئت حاکمه آل سعود علیه شیعیان و ایرانیان؛ اما همین نکته از جهت حقوقی نیز مناسب بررسی است. در واقع پرسش کنونی من این است که آیا منع مخاصمه در ماه های حرام، صرفاً یک حکم الهی و مذهبی است که از پشتیبانی حقوقی بین المللی برخوردار نیست؟ یا آنچه مقامات ایرانی در این زمینه می گویند، می تواند علاوه بر جنبه شرعی، در قاب حقوق بین الملل مدرن هم ادعایی درخور توجه و واجد شأن است؟ یادداشت حاضر، نگاهی نادر به وضعیت حقوق بین الملل اسلامی در قالب حقوق بین الملل عام دارد و پاسخ پرسش فوق را بر این اساس، ارائه می دهد.

۳ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ ارديبهشت ۹۴ ، ۱۶:۳۸
امیر مقامی

 

آنچه می­خوانید مبحثی است که بنا داشتم در میزگرد بررسی ابعاد حقوقی بین­المللی مذاکرات هسته­ای روز پنج شنبه مطرح نمایم اما با منتفی شدن نشست مزبور، اندکی زودترو در فضای مجازی که فراختر است؛ مطلب خود را همینجا در اختیار پژوهشگران و استادان محترم قرار میدهم؛ با این امید که از دیدگاه­های ایشان بهره مند شوم.

 

با ارجاع برنامه هسته­ای جمهوری اسلامی ایران به شورای امنیت ملل متحد از سوی شورای حکام آژانس بین­المللی انرژی اتمی در سال 2006، زمینه حقوقی مشروعیت بخش به مذاکرات هسته­ای پس از آن نیز همان قطعنامه­های شورای امنیت است به نحوی که این شورا در قطعنامه­های صادره از جمله بند 10 قطعنامه 1747، بند 21 قطعنامه 1737، بند 21 قطعنامه 1696 و بندهای 32و 33 قطعنامه 1929 همواره از مذاکراتی که به منظور تضمین ماهیت صرفاً صلح­آمیز برنامه هسته­ای ایران انجام شده، حمایت کرده است تا «راه حلی مذاکره شده» (Negotiated Solution)حاصل شود. در نتیجه، از جهت ماهوی نیز نتیجه احتمالی این مذاکرات که از اکنون «برنامه جامع اقدام مشترک» (از این پس «برجام») خوانده می­شود، یک «معاهده» مشمول حقوق بین­الملل نخواهد بود. سند احتمالی آینده از نظر شکلی نیز معاهده تلقّی نمی­شود بلکه تابعی از آثار قطعنامه­های پیشین شورای امنیت است. نه تنها برداشت رسمی طرف ایرانی، مؤید آن است که «برجام» صرفاً شامل تعهدات داوطلبانه سیاسی است، طرف آمریکایی نیز در چهارچوب حقوق اساسی خود، سند ممکن الحصول مزبور را ذیل توافقهای سیاسی غیرالزام­آور در چهارچوب اختیارات رئیس جمهور، تلقّی می­کند. (بنگرید به نامه مک دناف، رئیس دفتر ریاست جمهوری آمریکا به رئیس کمیته روابط خارجی سنا و نیز یادداشت آقای بدیعی نژاد، مذاکره کننده ارشد ایرانی)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۹۴ ، ۱۲:۴۱
امیر مقامی

 

«رسولان که از اطراف می آیند... فرمان چنان باشد به گماشتگان و عمّال و مقطعان که ایشان را به منزل، نزل دهند و نیکو دارند و به خشنودی گسیل کنند و چون بازگردند هم بر این صفت روند؛ که هر چه با ایشان کنند، از نیک و بد، همچنان باشد که با آن پادشاه کرده باشند که ایشان را فرستاده باشد. و پادشاهان همیشه حرمت یکدیگر داشته اند و رسولان را عزیز داشته، که بدان قدر جاه ایشان زیادت شده است نه کم. و اگر وقتی میان پادشاهان مخالفتی و وحشتی بوده است، رسولان بر حسب وقت همی آمده اند و می شده، و رسالت چنانکه ایشان را فرموده اند می گزارده. هرگز ایشان را نیازرده اند و از نیکوداشت عادتی کم نکرده، که پسندیده نیست. چنانکه خدای، عزّوجلّ در این معنی می گوید در محکم کتاب خویش: و ما علی الرسول الا البلاغ المبین. معنیش این باشد که نیست بر رسول مگر رسانیدن آنچه ظاهر دانند.»*

متن فوق، بخشی است از یکی از آثار مهم تاریخ سیاسی ایران: سیاست نامه یا سیرالملوک، نوشته خواجه نظام الملک طوسی. (درباره او بخوانید در ویکی پدیا و تبیان) این اثر خواجه گرچه اثری چندان منقّح نیست و به قول دکتر حسن انوری، فاقد نظریه حقوقی و دکترین است، اما در فصل بیست و یکم «اندر معنی احوال و روش رسولان و ترتیب کار ایشان» با ایجاز درباره حقوق دیپلماتیک عصر خود توضیح می دهد و حاکمان آتی را انذار می دهد که مبادا خلاف چنین رویه ای عمل کنند، بلکه حفظ حرمت «رسولان» را موجب افزایش «قدر جاه» پادشاهان دانسته است. نظام الملک، در این اثر پس از بیان مختصر هر قاعده لازم سیاست ورزی برای پادشاهان، مثالهایی از تجربیات، شنیده های خود یا تاریخ بیان می کند که در این فصل نیز چنین است.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ ارديبهشت ۹۴ ، ۱۷:۳۱
امیر مقامی

مجلس سنای آمریکا پس از کش و قوس فراوان بالاخره طرح موسوم به نظارت بر توافق هسته ای با ایران را به تصویب رساند. پیش بینی می شود این طرح پس از تصویب در مجلس نمایندگان، بدون وتوی رئیس جمهور به قانون تبدیل شود و بدین ترتیب، عملاً اوباما به نقش سیاسی کنگره در توافق هسته ای تن می دهد. طرح مزبور، شامل یک جدول زمانی با جزئیات دقیق است که امکان اعمال اختیارات کنگره و رئیس جمهور را در چهارچوب مشخصی قرار می دهد. در مقابل، همانگونه که مقامات کاخ سفید هشدار داده بودند، ممکن است مجلس شورای اسلامی نیز در اقدامی متقابل، طرحی به منظور تأیید توافق هسته ای تصویب نماید که مشخص نیست آیا مانند مصوبه آمریکایی یک جدول زمانی دقیق خواهد داشت یا خیر؟ البته اخباری که از طرح برخی نمایندگان منتشر شده، فراتر از یک اقدام متقابل است.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ ارديبهشت ۹۴ ، ۱۹:۴۶
امیر مقامی

یکی از دلواپسی­های مشروع عمومی در خصوص حاصل و نتایج مذاکرات هسته­ای ایران، به این موضوع برمی­گردد که در صورت حصول توافق نهایی (تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم بر «برجام») و تأیید آن از سوی شورای امنیت ملل متحد، چه مکانیزم معتبر و منصفانه­ای برای نظارت بر اجرای آن وجود خواهد داشت؟ به عبارت دیگر، چه تضمینی وجود دارد که در صورت رعایت تعهدات یکی از طرفین، طرف دیگر با قیدوبندهای حقوقی، مکلف به رعایت تعهّدات خود گردد؟

واقعیت آن است که ماهیت سیاسی مناقشه اتمی ایران، ممکن است بر هرگونه مباحثه حقوقی از جمله در خصوص نظارت بر «توافق»، سایه افکند؛

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۸ فروردين ۹۴ ، ۱۷:۲۳
امیر مقامی

 

 

یک . شامگاه سیزدهمین روز سال نود و چهار، وزیر خارجه ایران و نماینده عالی اتحادیه اروپا در دانشگاه پلی­تکنیک لوزان، بیانیه­ای را خواندند و از دست یابی به مؤلفه­های کلیدی «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) سخن گفتند. متن انگلیسی این بیانیه را موگرینی خواند و متن فارسی را ظریف. هر دو متن از طریق خبرگزاری­ها و پایگاه­های اینترنتی رسمی (اتحادیه اروپا) در دسترس عموم قرار دارند و محرمانه نیستند. علیرغم این متن مشترک، طرف­های ایرانی و آمریکایی نسبت به صدور اسنادی غیررسمی نیز اقدام کردند که متأسفانه طی ساعات گذشته بیش از متن اصلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به عنوان یک پژوهشگر حقوقی، تصوّر می­کنم تا پیش از دست­یابی طرفین مذاکره به «برجام»، هرگونه گفتگو درباره متن­های غیررسمی، جز انذار و ارشاد مذاکره­کنندگان اثر دیگری ندارد. به واقع، تنها متنی که اکنون می­تواند مورد استناد (سیاسی) همه طرفها قرار بگیرد، همان متن بیانیه موگرینی – ظریف است. اما این متن، چیست و چه می گوید؟ یادداشت حاضر، گذاری است به برخی از ابعاد حقوقی بین المللی نتایج مذاکرات هسته ای و ابعاد فنی و سیاسی (داخلی) آن را فرومیگذارد!

۹ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۵ فروردين ۹۴ ، ۲۲:۴۶
امیر مقامی

 

راوی

ما حمله کرده ایم با به ما حمله شده؟ تا چند بجوشم؛ خون از زانو برگذشته و آتش در سینه ی من است. هر کس دیگری را سبب می داند و به راستی که ما همه سبب ایم!

 

زن صحنه یار

ما همه؟ نه؛ من بر اجاق خویش کودکان را سیرآویج می پختم و بی خبرم! مرا جنگ عقاید چیست که سبزی خود پاک می کنم و کشک خود می سابم و هاون خود می کوبم؟

مرد صحنه یار

ما همه؟ نه؛ من کشتکارم! چه ام به چه و که، چون همواره تا زانو در گلم؟ حقّا که شمشیر ندیده بودم تا دمی که بر گردنم فرود آمد!

 

راوی

میان اینهمه که می میرند – کسی چه می داند – شاید چندین فردوسی و بوعلی است. میان اینهمه شاید چند حافظ است!

 

تاراج نامه – بهرام بیضایی

 

 

هر جمعه شب که پای سریال «جلال الدین» می نشینم از خودم می پرسم چه چیز مرا به ادامه دیدن سریال، مشتاق نگه می دارد؟! واقعیت آن است که ساخته اسدی و معیریان، کمتر جذابیت های مرسوم این زمانه را دارد و از نوع آثار عامه پسند نیست. علیرغم همه ظرافت های مربوط به اجزاء اثر که بیینده عادی مثل من را درگیر می کند مثل دکورها، نور و حتی دوبله، ترکیب اثر آنقدر دلنشین نیست که سخت گیری سخت گیران را فروبنشاند! پس چه چیز من را درگیر جلال الدین کرده است؟

فیلم، دو جلال الدین دارد که در یک عصر زیسته اند، یکی آن جلال الدین بلخی است که بعدها «مولانا»ی مشهور می شود و دیگری سلطان جلال الدین خوارزمشاه است، که در دوران اشتباهات فراوان سلطان محمّد، برای حفظ ایران می کوشد. شاید اگر از همین منظر به «جلال الدین» اسدی و معیریان نگاه کنیم، فیلمی دو پاره می بینیم: پاره ای زندگی و کودکی مولاناست و اثرپذیری باورهای او از زمانه ای که زیسته است و تجربیاتش، پاره دیگر درباره دربار خوارزمشاهی است که ایران را به جنگ مغولان می برد. گویی علیرغم همه جذابیت هایی که پاره نخست می توانست داشته باشد و گویی برای من ندارد (دست کم تا این چند قسمت که دیده ام)، من بیشتر درگیر پاره دوم داستانم.

من درگیر دربار خوارزمشاهیانم!

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۲ بهمن ۹۳ ، ۱۳:۱۸
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

کارشناسی ارشد فقه و حقوق - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

  1. منابع حقوق بین­الملل را توصیف و بیان کنید که آیا میان آنها سلسله مراتبی وجود دارد؟
  2. دولت آمریکا مدهی است کره شمالی، پایگاه داده­های شرکت Sony Pictures را هک کرده است اما کره شمالی این اتهام را رد می کند. به نظر شما آیا این یک اختلاف حقوقی بین­المللی است؟ حقوق بین­الملل چگونه به حل و فصل چنین اختلافاتی کمک می­کند؟
۶ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ دی ۹۳ ، ۱۹:۳۳
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به 3 مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

  1. آیا حقوق بین­الملل کنونی، ضمانت اجرایی دارد؟ به نظر شما علّت چالش­ها، مشکلات و تردیدها در ضمانت اجرای حقوق بین­الملل چیست؟ چگونه می­توان از این چالش­ها کاست؟
  2. منظور از اصول کلی حقوق چیست و این منبع چه جایگاهی در میان منابع حقوق بین­الملل دارد؟ رویه قضایی بین­المللی چه معیاری برای شناسایی این اصول به دست می­دهد؟ سه مورد از این اصول را که در رویه قضایی مورد شناسایی قرار گرفته است، معرفی کنید.
  3. دولت عراق برای توجیه تهاجم خود به ایران، به بطلان معاهده 1975 میان دو کشور استناد می­کرد. ضمن برشمردن چهار مورد از علل بطلان معاهدات در حقوق بین­الملل بیان کنید کدام قاعده مورد استناد دولت عراق بود؟ آیا این استناد طبق کنوانسیون 1969 حقوق معاهدات و حقوق عرفی، قابل قبول است؟ در صورت پذیرش این استدلال و استناد، آیا بطلان معاهده 1975 ممکن است به عراق اجازه دهد حمله­ای نظامی علیه ایران ترتیب دهد؟
  4. مردم منطقه کاتالونیا در اسپانیا سالهاست برای استقلال از این کشور و تأسیس یک کشور جدید تلاش می­کنند؛ در حالی که دولت اسپانیا با این خواسته مخالفت می­کند و به استناد قانون اساسی، مانع برگزاری رفراندوم قانونی در این منطقه شده است. به نظر شما کدام یک از اصول یا قواعد حقوق بین­الملل در تأیید مواضع هر یک از طرفین است؟ اگر حقوق بین­الملل، مبانی اصولی خاصی در تأیید هر دو طرف دارد، با توجه به رویه قضایی و دکترین چگونه ممکن است این تعارض رفع گردد؟
۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ دی ۹۳ ، ۱۹:۳۱
امیر مقامی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به 2 مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

 1. به نظر شما آیا با توجه به رضایی بودن تعهدات قراردادی بین­المللی و وجود اسناد مختلف منطقه­ای و بین­المللی، آیا ممکن است نظام بین­المللی حقوق بشر دچار از هم گسستگی قواعد شود؟

 

2. به نظر شما از چه زمانی و به چه عللی قواعد حقوق بین­الملل به روابط میان دولتها و افراد تسرّی یافت؟

 

3. فرض کنید شما نماینده دولت ایران در جلسه رسیدگی UPR شورای حقوق بشر هستید. با توجه به ماهیت تعهدات دولتها در زمینه حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و با این فرض که شما تنها اجازه طرح دو سؤال را دارید، چه سؤالاتی از نماینده دولت مورد بررسی می­پرسید که از جامعیت کافی برخوردار باشد؟ مبانی قانونی، دلیل اهمیت حقوقی و توجه شما به این موضوع را بنویسید.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ دی ۹۳ ، ۱۹:۲۹
امیر مقامی