در رگ تاک

با سلام

آقای دکتر در مورد به روز بودن نکته‌ای وجود داره. به روز بودن فی‌نفسه فضیلت نیست. منابع حقوق اتوموبیل بنز نیستن که حتماً آخرین مدل کامل ترین مدل باشه. لئو اشتراوس یک بار به همین مناسبت گفته بود که هر چقدر از یونان باستان فاصله میگیریم، صاحبان اندیشه، ضعیف، محافظه کار و تقلیل‌گرا تر شدن. برای درک صحیح حقوق (نه الزاماً نوشتن پایان نامه و مقاله بلکه تحقیق حسابی) اولویت با منابع کلاسیک حقوقه. نباید بین نظر اندیشمندان حقوق و رویه قضایی خلط کرد.

متوجه فرمایش استاد محترم هستم اما آقای دکتر عنایت بفرمایید که نقطه انحراف در پژوهش همین است. این فرض که نظریات حقوقدانان متأخر حتماً چکیده علم حقوق تمام دوران‌ها هستند و نیازی به مراجعه به نظریات کلاسیک حقوق وجود ندارد، پژوهشگر را به پرتگاه می‌کشاند. غالباً فکر می‌کنیم چون صدِ آنزیلوتی، بَدُوان و لاترپاخت را در اختیار داریم، به هفتادِ گروسیوس، توماس قدیس و بُدَن احتیاج پیدا نخواهیم کرد. ارسطو و افلاطون هم که زینت بخش موزه‌های علم حقوق می‌باشند و مراجعه به آنها محدود به پژوهش‌های تاریخ محور است. ذهن خِردگرای یک حقوقدان جوان باید با نظریات کلاسیک حقوق و از طوفان نقد گذشته‌ی قُدما و متأخرین ورزیده شود، نه کتاب حقوق بین‌الملل عمومی فلان استاد. لذا «نو» بودن مسأله ابداً موضوعیت ندارد. اتفاقاً در مثالی که فرمودید _جنگ سایبری_ محقق باید در ابتدا به کتاب «حقوق جنگ و صلح» گروسیوس مراجعه کند. آنگاه که به درک مبنای فلسفی جنگ نائل آمد، قادر است وضعیت جنگ سایبری را بر مبنای دستگاه مفاهیم حقوقی گروسیوس تبیین کند، نه اینکه محدود به منابع سال 2000 میلادی به بعد باشد. زیرا به لحاظ فکری پشت پیدا کرده و سرش کلاه نمی‌رود. پشت او گروسیوس قرار دارد که جای پای او در حقوق بین‌الملل محکم است. اهمیت تحقیق اساساً همین پشتوانه فکری محقق است. لیکن تفاوتی نمی‌کند موضوع تحقیق او معاهده صلح وستفالیا است یا مسئولیت بین‌المللی دولت در فضای ماوراء جو.