امیر مقامی
مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 51، ش 1، بهار 1400
صص 138-117
حقوق بین‌الملل مانند نظام‌های حقوقی داخلی ممکن است قانون اساسی مدونی نداشته باشد، اما می‌تواند از رویکرد دستورگرایانه در خوانش و تفسیر قواعد خویش بهره‌مند شود. مقالۀ حاضر در تلاش برای پاسخ به این پرسش که چگونه میتوان این رویکرد، ارزش‌های نهفته در آن و پیامدهای حقوقی‌اش را شناخت، ابزارهای گوناگونی را معرفی میکند و نشان می‌دهد ضمن آنکه حقوق طبیعی، نقش مهمی در استحکام رویکرد دستوری دارد، محاکم قضایی بینالمللی نیز می‌توانند از رهیافت‌های شهودگرایانۀ عقلانی در چارچوب نظم حقوقی، برای شناخت هنجارهای اساسی بهره ببرند. مقالۀ حاضر با روش تحقیق توصیفی نشان می‌دهد که ممکن است بتوان از بازخوانی هنجارهای قراردادی و عرفی، ارزش‌ها و قواعد اساسی را بازشناسی کرد که قرائت و فهم کلی از نظام حقوقی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
دریافت مقاله:
دبیرخانه پویش برای صلح، به مناسبت ماه مبارک رمضان سلسله نشست هایی را به موضوع صلح اختصاص داده است. در یکی از این نشست ها، افتخار داشتم برای ترویج ادبیات حقوقی و ترسیم نقش حقوق بین الملل در دستیابی به صلح به موضوع صلح و حقوق بین الملل بپردازم. عنوان فرعی بحث من، صلح از طریق قانون بود و بعد از تبیین مختصری از تحول تاریخی حقوق بین الملل به عنوان حقوق صلح که در پی هنجارمند ساختن روابط بین المللی است، بعضی از موانع ساختاری درون این نظام حقوقی را که به نظرم مانع پیشبرد مفهوم صلح در معنای متأخر آن - صلح مثبت - هستند، با تمرکز بر نقش شورای امنیت تشریح کردم.