سحبا ۱۲: میانجیگری و کنوانسیون سنگاپور

در دوازدهمین نشست #سحبا افتخار گفتگو با یکی دیگر از استادان خود را داشتم. با آقای دکتر شریعت باقری درباره کنوانسیون سنگاپور راجع به#میانجیگری صحبت کردیم. سخن از این بود که مالکیت دعوا با اصحاب دعوی است و آنها حق دارند دعوت را به هر قسم از جمله با رجوع به داور یا میانجی نیز حل و فصل کنند و رجوع به میانجی به ویژه زمان کمتری برای حل اختلاف لازم دارد و این مزیت مهمی است. با پذیرش کنوانسیون که ازجمله نتایج کار آنسیترال است، همه کشورهای عضو توافقنامه ناشی از میانجیگری را لازم الاجرا محسوب و به آن اعتباری همچون امر قضاوت شده خواهند بخشید مگر آنکه یکی از علل بی اعتباری موافقتنامه اثبات شود.

با سپاس فراوان از همراهی و همکاری استاد گرامی آقای دکتر شریعت باقری

فایل تصویری (ویدیو) دوازدهمین نشست #سحبا با موضوع #کنوانسیون_سنگاپور راجع به موافقت نامه ناشی از #میانجیگری در دو بخش در لینکهای زیر در دسترس است:

بخش اول

  http://m.aparat.com/v/NXST5 

بخش دوم

http://m.aparat.com/v/eOCmd 

سحبا 8: کرونا و دیوان بین المللی دادگستری

ریتم نشستهای #سحبا تندتر شده است تا بتوانیم پاسخگوی نیازهای علمی جامعه حقوقی باشیم. در هشتمین نشست، در کنار آقای محمّدرضا ملّت پژوهشگر دکتری حقوق بین الملل در دانشگاه قم سه گانه سحبا را درباره #کرونا تکمیل خواهیم کرد. در نشست پیش رو با عنوان کرونا و دیوان بین المللی دادگستری به موضوعاتی نظیر صلاحیت دیوان، قابلیت استماع دعوا، تفسیر اساسنامه سازمان بهداشت جهانی و جایگاه مقررات بهداشتی جهانی اشاره خواهیم کرد. همچنین سعی میکنیم از منظر حقوق مسئولیت بین المللی و خواسته های قابل طرح احتمالی بپردازیم.
این نشست روز سه شنبه 26 فروردین ساعت 21 در صفحه اینستاگرام سحبا برگزار خواهد شد. از علاقمندان و پژوهشگران دعوت میکنیم علاوه بر حضور در این نشست مجازی، به صورت همزمان دیدگاه ها و نظرات خود را نیز مطرح نمایند.
آمادگی داریم به صورت زنده نیز شنونده دیدگاه های دیگر صاحبنظران و استادان ارجمند باشیم.
مطابق معمول مشارکت دانشجویان درس بررسی تفصیلی در این نشست الزامی است و به عنوان بخشی از آموزش مجازی آنها محسوب خواهد شد.

آزمون روشهای حل و فصل اختلافات بین المللی

فقط به 4 مورد از سؤالات زیر پاسخ دهید:

1.       با توجه به رویه قضایی بین­المللی، جایگاه، آستانه و آثار حقوقی مذاکره را تشریح کنید.

2.      صلاحدیدی بودن صلاحیت مشورتی دیوان بین­المللی دادگستری را با توجه به رویه قضایی تشریح کنید.

3.     امکان اعمال صلاحیت و انجام تحقیقات دیوان کیفـری بین­المللی را راجع به اتهام وقوع جنایت علیه بشریت و نسل­کشی در میانمار بررسی کنید.

4.     با توجه به اساسنامه و رویه قضایی بین­المللی، تشریح کنید که آیا ممکن است اختلافات یک سازمان بین­المللی  با دیگر تابعان حقوق بین­الملل از طریق دیوان بین­المللی دادگستری حل و فصل گردد؟

5.     روش صلاحیت ضمنی (معوّق) را در اعلام رضایت به صلاحیت دیوان بین­المللی دادگستری با توجه به رویه دیوان، توضیح دهید.

1.       با توجه به رویه قضایی بین­المللی، جایگاه، آستانه و آثار حقوقی مذاکره را تشریح کنید.

2.      صلاحدیدی بودن صلاحیت مشورتی دیوان بین­المللی دادگستری را با توجه به رویه قضایی تشریح کنید.

3.     امکان اعمال صلاحیت و انجام تحقیقات دیوان کیفـری بین­المللی را راجع به اتهام وقوع جنایت علیه بشریت و نسل­کشی در میانمار بررسی کنید.

4.     با توجه به اساسنامه و رویه قضایی بین­المللی، تشریح کنید که آیا ممکن است اختلافات یک سازمان بین­المللی  با دیگر تابعان حقوق بین­الملل از طریق دیوان بین­المللی دادگستری حل و فصل گردد؟

5.     روش صلاحیت ضمنی (معوّق) را در اعلام رضایت به صلاحیت دیوان بین­المللی دادگستری با توجه به رویه دیوان، توضیح دهید.

آزمون روشهای حل و فصل اختلافات بین المللی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 95

کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به دو مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 1.جزایر مارشال طی دادخواستی از دیوان بین­المللی دادگستری خواست تا طبق معاهده ان.پی.تی و حقوق بین­الملل عرفی، 9 کشور دارای سلاح هسته­ای را به انجام مذاکرات خلع سلاح ملزم سازد. برخلاف نظر جزایر مارشال، دیوان صرف ثبت دادخواست را به منزله احراز وجود اختلاف میان طرفین، تلقّی نکرد. همچنین دیوان، برخلاف نظر بریتانیا، اطلاع­رسانی (notice) قبلی در خصوص طرح دعوی را به عنوان پیش­شرط اعمال صلاحیت دیوان محسوب نمی­کند. دو یافته فوق را از منظر رویه­قضایی در خصوص تعریف «اختلاف» و اساسنامه دیوان ارزیابی کنید.

 2. جایگاه حقوقی بین­المللی «مذاکره» را به عنوان یک روش یا پیش­شرط لازم برای حل و فصل اختلافات بین­المللی با توجه به رویه قضایی بین­المللی تشریح کنید.

 3. سیاسی و غیرحقوقی­بودن سؤال، مغایرت با حاکمیت ملّی و حقوق اساسی، ترافعی بودن ماهیت مسأله، مغایرت با صلاحیت موازی شورای امنیت و مواردی دیگر از جمله دلایلی است که مخالفان صدور یک نظریه مشورتی در برابر دیوان بین­المللی دادگستری مطرح میکنند. با توجّه به اساسنامه و رویه دیوان، آیا طرح چنین مسائلی میتواند دیوان را مجاب کند که صلاحیت صدور نظر مشورتی ندارد؟ یا ممکن است دیوان را از صدور نظر مشورتی منصرف سازد؟ دیوان، معمولاً چه رویکردی در برابر هر یک از ایرادات فوق داشته و چگونه به آنها پاسخ داده است؟ 

انتشار مقاله در فصلنامه مطالعات حقوق عمومی

مقاله «نقش دیوان بین المللی دادگستری در حل و فصل اختلافات سازمانهای بین المللی» که حاصل پژوهش مشترک با یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی است، در سومین شماره دوره جدید فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران منتشر گردید. دسترسی به متن کامل تمام مقالات از اینجا و مطالعه مقاله مزبور که در صفحات 471-496 این شماره منتشر شده، از طریق لینک زیر امکانپذیر است.

» نقش دیوان بین المللی دادگستری در حل و فصل اختلافات سازمانهای بین المللی - امیر مقامی، سارا انصاری PDF

دفاع پایان نامه

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

دانشکده حقوق و الهیات

 

گروه حقوق

 

اطلاعیه برگزاری جلسه دفاع پایان­نامه

 

جلسه دفاع رساله کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

 

با عنوان

حل و فصل اختلافات سازمان های بین المللی و دولت ها از طریق دیوان بین المللی دادگستری

 

نگارنده

سارا انصاری چهارسوقی

 

استاد راهنما

امیر مقامی

 

استاد مشاور

دکتر محمود جلالی

 

پنج شنبه،25/4/94 – ساعت 8 صبح

سپاهانشهر، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، تالار مطهری

 

 

چکیده پایان نامه:

توسعه حضور فعال سازمان‌های بین‌المللی در عرصه‌های مختلف، موجب بروز اختلاف آن‌ها با دولت‌ها گردیده است. عدم مدیریت مؤثر، عدم حس نیت در عملکرد سازمانی، و همچنین سوءاستفاده از مزایا و مصونیت‌های اعطایی از ریشه‌های این اختلافات میان سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌ها است. در این میان، روش‌های محدودی نیز برای حل‌وفصل اختلافات الزام‌آور، میان دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در عرصه حقوق بین‌الملل وجود دارد. ناتوانی سازمان‌های بین‌المللی در اینکه بتوانند در دعاوی ترافعی مطروحه در نزد دیوان بین‌المللی به‌صورت طرف دعوا حضور یابند، بر اساس مفهوم بیان شده در بند 1 ماده 34 اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری، از چالش های اصلی در این زمینه است.  با این وجود سازمان‌های بین‌المللی در حل و فصل اختلافات خود به‌صورت مطلق از دیوان بین‌المللی دادگستری محروم نیستد و مکانیزم های دیگری در این زمینه قابلیت بهره برداری دارند که از مهم‌ترین آن‌ها امکان اخذ نظرات مشورتی از دیوان از سوی سازمان‌های بین‌المللی است. بر این اساس سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند در حل و فصل اختلافات خویش با دولت‌ها از دیوان درخواست نظر مشورتی بنمایند.  بر اساس اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری، نظرات مشورتی دیوان الزام‌آور نیستند، ولی پیامدهای حقوقی آن‌ها برای سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌ها، قدرت تأثیرگذاری بسیاری برای این نظرات به وجود آورده است. در حال حاضر سازمان‌های بین‌المللی در مواردی به‌صورت غیرمستقیم و در مواردی که فعل یا ترک فعل یک سازمان بین‌المللی تأثیر مهم و مرتبط با دعوای بین دولی مطرح‌شده در دیوان داشته باشد، اجازه حضور در رسیدگی‌های قضایی دیوان را می‌یابند. با این وجود حل و فصل اختلافات میان سازمان‌های بین‌المللی از طریق دیوان بین‌المللی دادگستری نیازمند رجوع مستقیم سازمان‌های بین‌المللی در دیوان و  اصلاح ماده 34 اساسنامه دیوان است. موضوعی که از دهه 50 میلادی مورد بحث قرار گرفته و به عناوین مختلف، ضرورت آن تأکید شده است و با توسعه نقش سازمان­های بین­المللی بیش از گذشته اهمیت یافته است.

واژگان کلیدی:: دیوان بین‌المللی دادگستری، حل و فصل اختلافات، سازمان‌های بین‌المللی، نظرات مشورتی و رسیدگی ترافعی

 

 

 

آزمون پایان ترم حقوق بین الملل عمومی 2

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به دو مورد از سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 1. چنانچه الزام­آوری توافق هسته­ای احتمالی آینده، ناشی از تنفیذ شورای امنیت طی یک قطعنامه فصل هفتمی منشور باشد؛ و طی سالهای آینده، اختلافی درباره قطعنامه پدید آید....

تحلیل کنید که چه نوع اختلافات حقوقی ممکن است وجود داشته باشد؟

طرفین چنین اختلافی چه اشخاصی خواهند بود؟

سازوکارهای حقوقی موجود برای حل اختلاف چه خواهد بود؟

برای التزام طرفین به یک روش حل اختلاف، چه پیشنهادی می توان از اکنون ارائه کرد؟

 

2. یکی از حقوق افراد به موجب میثاق بین­المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حق بر داشتن شغل است. در عین حال، طبق میثاق بین­المللی حقوق مدنی و سیاسی، همه اتباع یک کشور حق ورود به کشور خود دارند. تفاوتهای ماهوی میان این دو حق را از نظر ماهیت، تعهدات تقنینی دولتها و امکان مطالبه قضایی، تشریح کنید.

 

3. ضمن معرفی یکی  از حوزه­های خاص حقوق بین­الملل، برخی اصول و قواعد مهم آن را بیان کنید.

 

صلح و حقوق بین الملل: صلح از طریق قانون

دبیرخانه پویش برای صلح، به مناسبت ماه مبارک رمضان سلسله نشست هایی را به موضوع صلح اختصاص داده است. در یکی از این نشست ها، افتخار داشتم برای ترویج ادبیات حقوقی و ترسیم نقش حقوق بین الملل در دستیابی به صلح به موضوع صلح و حقوق بین الملل بپردازم. عنوان فرعی بحث من، صلح از طریق قانون بود و بعد از تبیین مختصری از تحول تاریخی حقوق بین الملل به عنوان حقوق صلح که در پی هنجارمند ساختن روابط بین المللی است، بعضی از موانع ساختاری درون این نظام حقوقی را که به نظرم مانع پیشبرد مفهوم صلح در معنای متأخر آن - صلح مثبت - هستند، با تمرکز بر نقش شورای امنیت تشریح کردم.

اگرچه سخنرانی نسبتاً کوتاه و با پرسش و پاسخ همراه بود، اما بعضی مباحث آن می تواند برای دانشجویان حقوق نیز مفید باشد. فایل صوتی سخنرانی را از اینجا دریافت کنید.

آینده حقوق بین¬الملل پس از «برجام»

 

آنچه می­خوانید مبحثی است که بنا داشتم در میزگرد بررسی ابعاد حقوقی بین­المللی مذاکرات هسته­ای روز پنج شنبه مطرح نمایم اما با منتفی شدن نشست مزبور، اندکی زودترو در فضای مجازی که فراختر است؛ مطلب خود را همینجا در اختیار پژوهشگران و استادان محترم قرار میدهم؛ با این امید که از دیدگاه­های ایشان بهره مند شوم.

 

با ارجاع برنامه هسته­ای جمهوری اسلامی ایران به شورای امنیت ملل متحد از سوی شورای حکام آژانس بین­المللی انرژی اتمی در سال 2006، زمینه حقوقی مشروعیت بخش به مذاکرات هسته­ای پس از آن نیز همان قطعنامه­های شورای امنیت است به نحوی که این شورا در قطعنامه­های صادره از جمله بند 10 قطعنامه 1747، بند 21 قطعنامه 1737، بند 21 قطعنامه 1696 و بندهای 32و 33 قطعنامه 1929 همواره از مذاکراتی که به منظور تضمین ماهیت صرفاً صلح­آمیز برنامه هسته­ای ایران انجام شده، حمایت کرده است تا «راه حلی مذاکره شده» (Negotiated Solution)حاصل شود. در نتیجه، از جهت ماهوی نیز نتیجه احتمالی این مذاکرات که از اکنون «برنامه جامع اقدام مشترک» (از این پس «برجام») خوانده می­شود، یک «معاهده» مشمول حقوق بین­الملل نخواهد بود. سند احتمالی آینده از نظر شکلی نیز معاهده تلقّی نمی­شود بلکه تابعی از آثار قطعنامه­های پیشین شورای امنیت است. نه تنها برداشت رسمی طرف ایرانی، مؤید آن است که «برجام» صرفاً شامل تعهدات داوطلبانه سیاسی است، طرف آمریکایی نیز در چهارچوب حقوق اساسی خود، سند ممکن الحصول مزبور را ذیل توافقهای سیاسی غیرالزام­آور در چهارچوب اختیارات رئیس جمهور، تلقّی می­کند. (بنگرید به نامه مک دناف، رئیس دفتر ریاست جمهوری آمریکا به رئیس کمیته روابط خارجی سنا و نیز یادداشت آقای بدیعی نژاد، مذاکره کننده ارشد ایرانی)

سناریوهای مکانیزم حل و فصل اختلافات «برجام»

یکی از دلواپسی­های مشروع عمومی در خصوص حاصل و نتایج مذاکرات هسته­ای ایران، به این موضوع برمی­گردد که در صورت حصول توافق نهایی (تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم بر «برجام») و تأیید آن از سوی شورای امنیت ملل متحد، چه مکانیزم معتبر و منصفانه­ای برای نظارت بر اجرای آن وجود خواهد داشت؟ به عبارت دیگر، چه تضمینی وجود دارد که در صورت رعایت تعهدات یکی از طرفین، طرف دیگر با قیدوبندهای حقوقی، مکلف به رعایت تعهّدات خود گردد؟

واقعیت آن است که ماهیت سیاسی مناقشه اتمی ایران، ممکن است بر هرگونه مباحثه حقوقی از جمله در خصوص نظارت بر «توافق»، سایه افکند؛

آزمون درس روشهای حل و فصل اختلافات بین المللی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

1.صلاحدیدی بودن صلاحیت مشورتی دیوان بین­المللی دادگستری را در پرتو رویه قضایی آن توضیح دهید.

 

2. شورای امنیت، وضعیت لیبی را در جریان مخاصمات ناشی از انقلاب مردم این کشور به دیوان کیفری بین­المللی ارجاع داد. در حالی که دیوان خواستار محاکمه برخی سران رژیم سابق لیبی از جمله سیف­الاسلام قذافی است، دولت لیبی می­خواهد خود نسبت به این محاکمه اقدام نماید. طبق اساسنامه و حقوق بین­الملل عرفی تبیین نمایید که اولاً مبنای صلاحیت دیوان در این قضیه چیست؟ ثانیاً در تقابل صلاحیت­های دیوان و دولتی لیبی به چه ترتیبی باید عمل شود؟

آزمون درس روشهای حل و فصل اختلافات بین المللی

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی - دی 93

استفاده از منشور ملل متحد و سایر اسناد بین المللی مجاز است. به سؤالات زیر مشروح و مستدل و مستند پاسخ دهید:

 

 

1. دیوان بین­المللی دادگستری برای حمایت از حقوق بشر با چه موانع صلاحیتی و فرصت­هایی روبروست و عملاً در این زمینه چه عملکردی بر جای گذاشته است؟

 

2. دولت آمریکا مدعی است کره شمالی، پایگاه داده­های شرکت Sony Pictures را هک کرده است. به اعتقاد این دولت، انگیزه کره شمالی، واکنش نشان دادن به تولید و نمایش احتمالی فیلمی درباره رئیس دولت کره شمالی است اما کره شمالی این اتهام را مردود می­شمارد و برای تحقیق مشترک در این موضوع اعلام آمادگی کرده است. به نظر شما آیا این یک اختلاف حقوقی بین­المللی است؟ در صورت انجام تحقیق مشترک، نتایج آن برای طرفین الزام حقوقی پدید خواهد آورد؟ با توجه به عدم پذیرش صلاحیت اجباری ICJ توسط کره شمالی، مبنای احتمالی صلاحیت دیوان برای حل اختلاف را بیان کنید و توضیح دهید که آیا طبق منشور و اساسنامه، شورای امنیت می­تواند چنین صلاحیتی را به دیوان اعطا کند؟