تحلیل شعار «مرگ برکفّار» از دیدگاه حقوق اسلام
حجت الاسلام دکتر رسول مظاهری
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان
در میهن عزیزمان جمهوری اسلامی ایران به جز مسلمانان، مردم غیر مسلمان و در اصطلاح کافر هم زندگی می کنند و از نظر حقوقی این سؤال مطرح می شود که آیا یک شهروند مسلمان ایرانی حق دارد علیه شهروند دیگر هم وطن خود شعار دهد و با صدای بلند او را نفرین کند؟
پس از سقوط و اعدام صدام، برخی نمازگزاران در شعارهای انقلابی خود به جای واژه صدام، واژه کفّار را قرار داده اند و به جای مرگ بر منافقین و صدام، شعار «مرگ بر منافقین و کفّار» سر می دهند که به نظر می رسد کار درستی نباشد. در فرهنگ اسلامی یک مسلمان نمی تواند خواهان مرگ همه کفار باشد. کفار از نظر ادبی صیغه جمع است و با توجه به معرفه بودن و همراه نداشتن هیچ قید و شرطی به معنای همه ی کافران است و ظهور در این دارد که شعار دهنده خواهان مرگ همه کفار حتی هموطنان غیر مسلمان خود می باشد در حالی که مطلوب برای یک مسلمان، ابتدا هدایت دیگر انسان ها است. در آیه شریفه «وَ قاتِلوهُم حَتی لاتَکونَ فِتنَهٌ» از غایتی که با لفظ «حتّی» در آیه آمده معلوم می شود جواز جنگ با کفار و اظهار نفرت نسبت به آنها در جایی است که فتنه کنند و امنیت مسلمانان را مختل سازند مانند رفتاری که دولتمردان امریکا و رژیم صهیونیستی نسبت به مسلمانان فلسطین، عراق، افغانستان و دیگر کشورهای اسلامی دارند، اما اگر اذیت و آزاری به مسلمانان نرسانند دیگر دلیلی برای درخواست مرگ ایشان وجود ندارد. پاره ای از آیات قرآن را که دلالت بر این مطلب دارند با هم مرور می کنیم:
1ـ در آیه 64 سوره آل عمران خداوند متعال به پیامبر (ص) دستور می دهد « قُل یا اَهلَ الکِتابِ تَعالَوا اِلَی کَلِمَهٍ سَواءٍ بَینَنا وَ بَینَکُم اَن لا نَعبُدَ اِلَّا اللهَ وَ لا نُشرِکَ بِهِ شَیئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعضُنا بَعضاً اَرباباً مِن دونِ اللهِ» به بیان ساده در این آیه خداوند از موحّدان و خداپرستان دعوت می کند که حتی الامکان بر مشترکات خود تأکید کنند. از این رو، تصریح می کند: بگو ای اهل کتاب بیایید تا بر سر سخنی که بین ما و شما یکسان است بایستیم که جز خداوند را نپرستیم و برای او هیچگونه شریکی نیاوریم و هیچکس از ما دیگری را به جای خداوند، به خدایی نگیرد.
2ـ در آیه 90 سوره نساء می فرماید « فَاِن اعتَزَلوکُم فَلَم یُقاتِلوکُم وَ اَلقُوا اِلَیکُمُ السَّلَمَ فَما جَعَلَ اللهُ لَکُم عَلَیهِم سَبیلا»: اگر از جنگ با شما کناره گرفتند و با شما کارزار نکردند و از در تسلیم وارد شدند و رفتار صلح آمیزی داشتند خداوند به شما اجازه مبارزه (لفظی یا فیزیکی) با آنان را نمی دهد.
3ـ در آیه 191 سوره بقره می فرماید « فَاِن قَاتَلوکُم فَاقتُلُوهُم کَذلِکَ جَزاءُ الکافرینَ» : اگر کافران با شما جنگیدند شما هم با آنها بجنگید و بکشیدشان که سزای کافران چنین است. مقتضای جمله شرطیه این است که اگر با شما نجنگیدند شما هم حق جنگ کردن با آنها را ندارید.
4ـ در سوره کافرون آمده است « لَکُم دینُکُم وَلِیَ دین» یعنی به کافران بگو با شما برای دیندارشدنتان جنگی نمی کنم دین شما برای خودتان، دین من هم برای خودم یعنی در فرهنگ اسلامی مباحثه و مذاکره درباره مسائل دینی هست اما جنگ و دعوت اجباری نخواهد بود.
5 – در آیه 61 سوره انفال، بعد از سفارش به آمادگی کامل رزمی در برابر دشمن و فراهم آوردن ساز و برگ نظامی – در حدی که موجب ترس در دل دشمن شود تا هیچگاه هوس حمله به مسلمانان را در سر نپرورانند – می فرماید «و اِن جَنَحُوا للسّلمِ فاجنَح لَها و توَکَّل علَی الله»:«و اگر به صلح گراییدند، پس تو هم تمایل نشان بده و آغوشت را برای ایشان بگشا و به خدا توکّل کن.» و بدینوسیله دستور رفتار صلح آمیز با کفار را در صورتی که شیطنت نکرده قصد جنگ نداشته باشند، صادر کرده است.
6ـ و نیز در آیه 8 سوره ممتحنه می فرماید « لا یَنهاکُم اللهُ عَنِ الَّذینَ لَم یُقاتِلُوکُم فی الدین وَ لَم یُخرِجُوکم مِن دِیارِکُم اَن تَبَرُّوهُم وَ تُقسِطوا اِلَیهِم اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُقسِطِین: خداوند شما را نهی نمی کند در مورد کسانی که با شما در کار دین کارزار نکرده اند و شما را از خانه و کاشانه تان آواره نساخته اند، از اینکه در حقشان نیکی کنید و با آنان دادگرانه رفتار کنید بیگمان خداوند دادگران را دوست دارد.
اصل چهاردهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز این مطلب را به طور کامل پذیرفته است و می گوید: به حکم آیه شریفه « لا یَنهاکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَم یُقاتِلُوکُم وَ لَم یُخرِجُوکُم مِن دِیارِکُم اَن تَبَرُّوهُم وَ تُقسِطوا اِلَیهِم اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُقسِطِین» دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند، این اصل در حق کسانی اعتبار دارد که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند.»
از مجموع این آیات بر می آید که شعار « مرگ بر منافقین و کفّار» که در آن برای همه کفار به طور مطلق درخواست مرگ می شود شعار خوبی نیست؛ شاید شعار « مرگ بر منافقینِ سَفّاک» جایگزین خوبی برای شعار« مرگ بر منافقین و صدام» که سابقاً گفته می شد، باشد. سفّاک به معنای خون ریز، تروریست ، آدم کش و مقصود منافقین و اشخاصی است که خون انسان های بی گناهی مثل شهدای هفتم تیر و در رأس ایشان شهید مظلوم دکتر بهشتی و مثل شهیدان رجایی و باهنر و صدها شهید دیگر را بر زمین ریختند و قصد براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی را داشته و دارند هر چند به طور رسمی عضو تشکیلات آن گروهک نباشند. با توجه به توضیحات فوق پیشنهاد می کنم در سراسر کشور به جای شعار « مرگ بر منافقین و صدام» از شعار« مرگ بر منافقین سفاک» استفاده شود.
سلام. در آیه یک کلمه جا افتاده است. صحیح آن به شرح ذیل است:
لا یَنهاکُم اللهُ عَنِ الَّذینَ لَم یُقاتِلُوکُم فی الدین وَ لَم یُخرِجُوکم مِن دِیارِکُم اَن تَبَرُّوهُم وَ تُقسِطوا اِلَیهِم اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُقسِطِین